Sự kết hợp giữa Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng trong điều trị bệnh

Sự kết hợp giữa Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng trong điều trị bệnh giúp cho hiệu quả điều trị càng được tăng cường, mang lại lợi ích toàn diện cả về thể chất, tinh thần lẫn chất lượng sống cho người bệnh. Cùng xem những lợi ích khi 2 chuyên ngành này kết hợp với nhau qua bài viết dưới đây. 

Ứng dụng Y học cổ truyền trong chăm sóc và điều trị bệnh

Y học cổ truyền quan niệm bệnh tật phát sinh do sự mất cân bằng về Âm Dương và sự tắc nghẽn của Khí Huyết trong cơ thể. Do đó, các phương pháp điều trị của Y học cổ truyền hướng đến mục tiêu tái lập cân bằng, “bồi bổ chính khí”, từ đó cơ thể có khả năng tự phục hồi. Các phương pháp sử dụng Y học cổ truyền gồm có:

• Châm cứu và bấm huyệt: Bằng cách tác động lên các huyệt đạo, châm cứu và bấm huyệt giúp giải tỏa tắc nghẽn, giảm đau, và kích thích chức năng của các cơ quan nội tạng. Trong phục hồi chức năng, việc châm cứu vào các huyệt tại chi bị liệt sau đột quỵ không chỉ giúp cải thiện dẫn truyền thần kinh mà còn giảm tình trạng co cứng cơ (spasticity) – một trong những rào cản lớn nhất của vật lý trị liệu.
• Xoa bóp, giác hơi, và cấy chỉ: Đối với những bệnh nhân bị đau lưng mạn tính hoặc đau vai gáy do thoái hóa, xoa bóp và giác hơi có thể làm giảm đau tức thì, tạo điều kiện thuận lợi cho các bài tập vận động trị liệu.
• Thảo dược: Các bài thuốc Y học cổ truyền được bào chế từ thảo dược tự nhiên, có tác dụng bồi bổ cơ thể từ bên trong. 

Sự kết hợp hiệu quả giữa Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng 

Phục hồi chức năng là một chuyên ngành y học hiện đại, tập trung vào việc khôi phục, duy trì và cải thiện tối đa khả năng hoạt động của người bệnh. Phục hồi chức năng không chỉ giúp người bệnh lấy lại các chức năng đã mất mà còn dạy họ cách thích nghi với những hạn chế còn lại, từ đó tái hòa nhập cộng đồng. 

Việc kết hợp Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng giúp cho hiệu quả điều trị tăng lên rõ rệt. Sự phối hợp này không chỉ tương hỗ mà còn bổ sung cho nhau, giúp người bệnh phục hồi nhanh hơn, giảm tái phát, nâng cao hiệu quả điều trị.

Tăng cường hiệu quả điều trị bệnh

Khi các liệu pháp như châm cứu, xoa bóp bấm huyệt được kết hợp với vật lý trị liệu hiện đại như siêu âm trị liệu, điện xung, chiếu tia hồng ngoại… thì hiệu quả giảm đau, phục hồi vận động, tuần hoàn máu, kháng viêm, tăng dẫn truyền thần kinh đều được nâng cao rõ rệt.

Ví dụ trong đột quỵ não: Giai đoạn cấp, Y học cổ truyền (châm cứu, xoa bóp) giúp giảm phù nề, kích thích các dây thần kinh. Sau đó, các phương pháp Phục hồi chức năng (vật lý trị liệu, hoạt động trị liệu) tiếp tục “huấn luyện” lại não bộ và các cơ bắp để tái lập đường dẫn truyền thần kinh. Bệnh nhân có thể được châm cứu trước mỗi buổi tập để làm mềm cơ, giảm co cứng, giúp việc tập luyện hiệu quả hơn cho thấy sự kết hợp hoàn hảo giữa Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng.

Giảm tác dụng phụ của thuốc với người bệnh

Y học hiện đại thường sử dụng nhiều loại thuốc tân dược gây tác dụng phụ về gan, thận, tiêu hóa hoặc ảnh hưởng tâm thần. Y học cổ truyền với đặc tính tự nhiên, ít độc tính, có thể được sử dụng như liệu pháp hỗ trợ nhằm giảm tác dụng phụ, tăng sức đề kháng.

Nhiều bệnh nhân phải vận động trị liệu, không còn sức lực, có thể sử dụng các phương thuốc Y học cổ truyền nhằm bồi bổ khí huyết, tăng cường sức khỏe toàn diện. 

Hỗ trợ phục hồi toàn diện người bệnh

Không chỉ điều trị triệu chứng bệnh, sự kết hợp Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng hướng tới phục hồi toàn diện về thể chất, tinh thần và cả tâm lý. Thiền, dưỡng sinh, khí công trong Y học cổ truyền giúp bệnh nhân thư giãn, giảm stress, cải thiện giấc ngủ, tăng tinh thần lạc quan, một yếu tố rất quan trọng trong quá trình phục hồi bệnh mạn tính.

Một số ví dụ cụ thể trong điều trị kết hợp Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng

Dưới đây có một số ví dụ minh họa về bệnh lý có thể sử dụng sự kết hợp giữa Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng.

Tai biến mạch máu não

Đây là bệnh thường để lại di chứng nặng nề như liệt nửa người, rối loạn ngôn ngữ, mất thăng bằng. Phác đồ kết hợp châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, thuốc Y học cổ truyền cùng với Vật lý trị liệu Phục hồi chức năng và tập luyện chức năng có thể giúp:

• Tăng lưu thông máu não;
• Kích thích tái tạo tế bào thần kinh;
• Giảm co cứng cơ;
• Hồi phục khả năng đi lại, nói năng và sinh hoạt hằng ngày.

Viêm khớp, thoái hóa khớp

Khi dùng thuốc Y học cổ truyền để hoạt huyết, bổ can thận, khu phong tán hàn kết hợp với châm cứu giảm đau, tập vận động và các liệu pháp nóng – lạnh của Phục hồi chức năng thì khả năng vận động, sự dẻo dai của khớp và chất lượng sống của bệnh nhân cải thiện rõ rệt.

Thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa

Châm cứu giúp giảm đau, giãn cơ; xoa bóp bấm huyệt giúp khai thông kinh lạc, giảm chèn ép thần kinh; trong khi đó, vật lý trị liệu kéo giãn cột sống, tập cơ vùng thắt lưng, hông giúp tăng sức bền, chống tái phát. Sự kết hợp này giúp người bệnh tránh phải can thiệp phẫu thuật trong nhiều trường hợp.

Khó khăn và thách thức khi kết hợp Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng

Y học cổ truyền mang tính triết học, tổng thể, khó lượng hóa bằng con số. Trong khi Phục hồi chức năng hiện đại yêu cầu tính khoa học, định lượng, chuẩn hóa. Điều này khiến việc xây dựng phác đồ chung đôi khi khó khăn. 

Bên cạnh đó số lượng bác sĩ, kỹ thuật viên hiểu rõ và vận dụng hiệu quả cả hai phương pháp vẫn còn hạn chế. Việc đào tạo liên ngành ở các trường Đại học hoặc Cao đẳng Y Dược còn ít, khiến nhiều nơi không đủ nguồn lực thực hiện mô hình phối hợp. Chủ yếu, thường đào tạo riêng Y học cổ truyền hoặc đào tạo Vật lý trị liệu Phục hồi chức năng. 

Nhiều cơ sở y tế chưa có đủ trang thiết bị Phục hồi chức năng hoặc phòng khám Y học cổ truyền riêng biệt. Đồng thời, cơ chế thanh toán bảo hiểm cho các dịch vụ kết hợp này vẫn chưa hoàn thiện.

Sự kết hợp giữa Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng không chỉ mang lại hiệu quả điều trị vượt trội mà còn thể hiện một tầm nhìn mới về y học.