Tìm hiểu về Điều dưỡng chuyên ngành Phục hồi chức năng

Trong các lĩnh vực y tế, Điều dưỡng chuyên ngành Phục hồi chức năng nổi lên như một mắt xích không thể thiếu, đặc biệt khi xã hội đang đối mặt với những thách thức từ sự gia tăng dân số già hóa, tỷ lệ bệnh mãn tính và chấn thương cao. Cùng tìm hiểu sâu thêm về chuyên ngành học này.

Khái niệm và mục tiêu của Điều dưỡng chuyên ngành Phục hồi chức năng

Trước tiên cùng đi vào tìm hiểu khái niệm, mục tiêu nhiệm vụ chính của Điều dưỡng chuyên ngành Phục hồi chức năng.

Điều dưỡng chuyên ngành Phục hồi chức năng là gì?

Điều dưỡng Phục hồi chức năng là một chuyên ngành y học tập trung vào việc chăm sóc và hỗ trợ người bệnh phục hồi chức năng sau các tổn thương do bệnh tật, tai nạn hoặc do các khuyết tật bẩm sinh. Khác với điều dưỡng cấp tính (cấp cứu, hồi sức), Điều dưỡng Phục hồi chức năng hướng tới một quá trình lâu dài, bền bỉ, giúp người bệnh từng bước giành lại khả năng tự chăm sóc, độc lập và tái hòa nhập vào cộng đồng.

Mục tiêu của một Điều dưỡng chuyên ngành Phục hồi chức năng

Điều dưỡng chuyên ngành Phục hồi chức năng có mục tiêu và nhiệm vụ rõ ràng, để theo học ngành này thí sinh cần phải nắm được những kiến thức sau:

• Giúp người bệnh cải thiện tối đa chức năng:

Các chức năng vận động, giao tiếp, nhận thức bị suy giảm, phục hồi lại sức mạnh cơ bắp, sự phối hợp giữa vận động và các kỹ năng như ăn uống, tắm, vệ sinh…

• Giảm thiểu các biến chứng và tàn tật:

Ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe phát sinh do tình trạng bất động kéo dài, như loét do tì đè, cứng khớp, co rút cơ, hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu.

• Tăng cường khả năng tự lập và tái hòa nhập cộng đồng:

Hướng dẫn người bệnh và gia đình các kỹ năng cần thiết để người bệnh có thể sống độc lập hơn, tự tin hơn trong các hoạt động hằng ngày và hòa nhập trở lại với xã hội, công việc.

• Nâng cao chất lượng cuộc sống:

Mục tiêu cuối cùng là giúp người bệnh không chỉ sống mà còn sống có ý nghĩa, với sự hài lòng về tinh thần và thể chất, bất chấp những hạn chế hiện có.

Kiến thức và kỹ năng cần có của Điều dưỡng chuyên ngành Phục hồi chức năng

Người điều dưỡng không chỉ thực hiện các kỹ thuật chăm sóc mà còn là người hỗ trợ tâm lý, giáo dục sức khỏe và phối hợp kế hoạch phục hồi lâu dài cho bệnh nhân. Do đó cần phải đảm bảo có được các kiến thức chuyên môn về Điều dưỡng chuyên ngành Phục hồi chức năng.

Kiến thức chuyên ngành

Điều dưỡng Phục hồi chức năng cần có kiến thức chuyên sâu không chỉ trong lĩnh vực điều dưỡng nói chung mà còn trong các chuyên ngành liên quan đến phục hồi chức năng như:

• Sinh lý học vận động;
• Cơ sinh học;
• Tâm lý học phục hồi;
• Dược lý học phục hồi;
• Nguyên lý vật lý trị liệu và hoạt động trị liệu;
• Kỹ thuật sử dụng dụng cụ trợ giúp.

Đánh giá toàn diện là nền tảng của mọi kế hoạch chăm sóc phục hồi chức năng hiệu quả. Điều dưỡng Phục hồi chức năng cần có khả năng đánh giá không chỉ tình trạng thể chất mà còn cả tinh thần và xã hội của người bệnh.

• Bao gồm đánh giá các chức năng: vận động, nhận thức giao tiếp, hoạt động sinh hoạt hàng ngày, tâm lý cảm xúc.
• Đánh giá về xã hội: Môi trường sống xung quanh bệnh nhân (ví dụ: nhà có thang máy, cầu thang…) sự hỗ trợ từ gia đình, cộng đồng hay các yếu tố như kinh tế cũng sẽ ảnh hưởng tới quá trình phục hồi.

Kỹ năng chuyên môn cần có

Những người học chuyên ngành Điều dưỡng Phục hồi chức năng cần trang bị một loạt các kỹ năng thực hành chuyên sâu để thực thi kế hoạch chăm sóc người bệnh bao gồm:

• Kỹ năng đánh giá chức năng vận động, sinh hoạt hằng ngày và khả năng giao tiếp của người bệnh;
• Kỹ năng xây dựng kế hoạch chăm sóc phù hợp với mục tiêu phục hồi;
• Kỹ năng hướng dẫn và giáo dục sức khỏe;
• Kỹ năng giao tiếp, lắng nghe, đồng cảm và hỗ trợ tâm lý người bệnh;
• Kỹ năng làm việc nhóm hiệu quả với các chuyên gia khác trong hệ thống Phục hồi chức năng.

Xu hướng phát triển của ngành Điều dưỡng Phục hồi chức năng

Với xu hướng già hóa dân số toàn cầu, đặc biệt là ở các nước châu Á, nhu cầu về phục hồi chức năng ngày càng tăng. Người cao tuổi thường mắc nhiều bệnh mãn tính như thoái hóa xương khớp, đột quỵ, sa sút trí tuệ… kéo theo nhu cầu chăm sóc Phục hồi chức năng chuyên sâu.

• Công nghệ hỗ trợ: Việc ứng dụng các thiết bị hiện đại như robot hỗ trợ vận động, khung xương ngoài (exoskeleton), thiết bị thông minh và công nghệ thực tế ảo (VR) đang mở ra những cánh cửa mới. Các công nghệ này giúp tăng hiệu quả của liệu pháp, mang lại sự hứng thú cho người bệnh và giảm gánh nặng thể chất cho người điều dưỡng.
• Đào tạo và nghiên cứu: Các chương trình đào tạo chuyên sâu sẽ ngày càng được chuẩn hóa và phát triển, tập trung vào các kỹ năng thực hành và tư duy phản biện. Đồng thời, các nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực này sẽ giúp phát triển các phương pháp chăm sóc tiên tiến và hiệu quả hơn.

Nhiều mô hình bệnh viện hiện đại đã tích hợp các trung tâm phục hồi chức năng, tạo điều kiện để điều dưỡng chuyên ngành này phát triển cả về số lượng và chất lượng. Đồng thời, các chương trình đào tạo, chứng chỉ quốc tế, hợp tác y tế cũng đang được mở rộng, tạo ra nhiều cơ hội học tập và phát triển nghề nghiệp.

Học chuyên ngành Điều dưỡng Phục hồi chức năng ở đâu?

Bạn có thể theo học chuyên ngành này tại một số trường đại học và cao đẳng y khoa, các bạn có thể học Điều dưỡng sau đó học tiếp chứng chỉ Phục hồi chức năng hoặc ngược lại. Một số trường Đại học và Cao đẳng đào tạo Vật lý trị liệu Phục hồi chức năng và Điều dưỡng gồm có:

Các trường Đại học:

• Đại học Y Hà Nội;
• Đại học Y Dược TP.HCM;
• Đại học Kỹ thuật Y tế Hải Dương;
• Đại học Y Dược Thái Bình.

Các trường Cao đẳng:

• Cao đẳng Y Dược Pasteur;
• Cao đẳng Y Dược Sài Gòn;
• Cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch;
• Cao đẳng Y tế Hà Nội.
  

Điều dưỡng chuyên ngành Phục hồi chức năng không chỉ là một công việc, mà là một sứ mệnh cao cả. Với kiến thức chuyên môn vững vàng, kỹ năng lâm sàng tinh tế và sự tận tâm không ngừng nghỉ, người Điều dưỡng Phục hồi chức năng đóng vai trò trung tâm trong việc định hình lại cuộc sống của hàng triệu người bệnh. Họ là người đồng hành, là người hướng dẫn, và là nguồn động viên quan trọng giúp người bệnh vượt qua những khó khăn, từng bước phục hồi và tìm lại niềm vui trong cuộc sống.