Các bài tập Vật lý trị liệu cơ bản cho người bệnh đạt hiệu quả cao

Các bài tập Vật lý trị liệu đóng vai trò then chốt trong quá trình phục hồi chức năng và cải thiện sức khỏe cho người bệnh. Việc thực hiện đúng kỹ thuật các bài tập này không chỉ giúp giảm đau, tăng cường sức mạnh cơ bắp, mà còn khôi phục phạm vi chuyển động của khớp, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống. 

Làm thế nào để đạt hiệu quả cao khi thực hiện các bài tập Vật lý trị liệu

Để đạt được hiệu quả cao khi thực hiện các bài tập Vật lý trị liệu, người bệnh cần nắm vững và thực hiện các bài tập vật lý trị liệu cơ bản một cách chính xác và kiên trì.

Thực hiện đúng kỹ thuật và hỏi ý kiến chuyên gia

Bác sĩ chuyên khoa Vật lý trị liệu hoặc kỹ thuật viên Vật lý trị liệu phục hồi chức năng sẽ đánh giá tình trạng bệnh, mức độ tổn thương và đưa ra phác đồ tập luyện phù hợp, an toàn nhất cho bạn. Việc tự ý tập luyện có thể gây ra những hậu quả không mong muốn.

• Tập theo hướng dẫn của chuyên gia: Hãy lắng nghe và làm theo đúng những gì được hướng dẫn về tư thế, cường độ và số lần lặp lại.
• Tập chậm và cảm nhận: Không nên vội vàng. Hãy tập trung vào chuyển động của cơ và khớp để cảm nhận sự thay đổi, điều này giúp bạn nhận biết được giới hạn của cơ thể và tránh chấn thương.
• Giữ hơi thở đều đặn: Hít vào bằng mũi và thở ra bằng miệng một cách nhịp nhàng. Giữ hơi thở đều giúp cơ thể thư giãn, cung cấp đủ oxy cho cơ bắp và tránh tình trạng căng cơ.

Kiên trì tập luyện các bài tập Vật lý trị liệu kết hợp với chế độ dinh dưỡng 

Thay vì tập với cường độ cao một lần duy nhất, hãy duy trì lịch trình tập luyện đều đặn mỗi ngày hoặc theo chỉ định của bác sĩ. Theo các chuyên gia tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur TP Hồ Chí Minh bạn không nên nản lòng nếu chưa thấy kết quả ngay. Hãy kiên trì và tin tưởng vào quá trình điều trị bởi quá trình phục hồi cần thời gian. 

Bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng, đặc biệt là protein, canxi, vitamin D để hỗ trợ quá trình phục hồi cơ xương khớp. Giấc ngủ trọn vẹn sẽ giúp cơ thể phục hồi, tái tạo năng lượng. Nếu cần thiết, hãy sử dụng các dụng cụ hỗ trợ như băng quấn, nẹp, gậy để đảm bảo an toàn và hỗ trợ quá trình tập luyện.

Các bài tập Vật lý trị liệu cơ bản

Các bài tập vật lý trị liệu cơ bản được thiết kế để giúp người bệnh phục hồi chức năng, tăng cường sức mạnh, cải thiện độ linh hoạt và giảm đau ở nhiều vùng khác nhau trên cơ thể.

Một số bài tập Vật lý trị liệu thường thấy trong cuộc sống bao gồm:

• Bài tập vật lý trị liệu cho người tai biến;
• Bài tập vật lý trị liệu cho trẻ bại não;
• Bài tập vật lý trị liệu cổ tay;
• Bài tập vật lý trị liệu cho khớp tay;
• Bài tập vật lý trị liệu cho tay;
• Bài tập vật lý trị liệu đau thần kinh tọa;
• Bài tập vật lý trị liệu cho lưng;
• Bài tập vật lý trị liệu đau lưng;
• Bài tập vật lý trị liệu đốt sống cổ;
• Bài tập vật lý trị liệu thoái hóa cột sống;
• Bài tập vật lý trị liệu gai cột sống;
• Bài tập vật lý trị liệu cho cột sống.

Dưới đây là một số bài tập Vật lý trị liệu mà người bệnh có thể áp dụng ngay tại nhà

Bài tập cho cột sống và lưng

• Tư thế Mèo – Bò (Cat-Cow Stretch): Giúp tăng cường sự linh hoạt cho cột sống.

Thực hiện: Quỳ gối và chống hai tay xuống sàn, hai tay và đầu gối thẳng hàng.

Động tác: Khi hít vào, võng lưng xuống và ngẩng đầu lên (tư thế bò). Khi thở ra, nâng lưng cong lên và cúi đầu xuống (tư thế mèo). Lặp lại 5 – 10 lần.

• Tư thế Cây Cầu (Bridge Pose): Tăng cường sức mạnh cho cơ lưng dưới, mông và đùi sau.

Thực hiện: Nằm ngửa, gập gối, hai bàn chân đặt trên sàn, rộng bằng vai.

Động tác: Từ từ nâng hông lên khỏi sàn, siết cơ bụng và mông. Giữ tư thế trong 5 đến 10 giây rồi hạ xuống. Lặp lại 5 – 10 lần.

• Kéo gối về ngực (Knee-to-Chest Stretch): Giảm căng thẳng ở lưng dưới và cột sống.

Thực hiện: Nằm ngửa, duỗi thẳng hai chân trên sàn.

Động tác: Co một gối và dùng hai tay kéo sát về phía ngực. Giữ trong 15-30 giây. Lặp lại với chân còn lại. Thực hiện mỗi bên 2-3 lần.

Bài tập cho Vật lý trị liệu Vùng Cổ – Vai – Gáy

• Nghiêng cổ (Neck Tilts): Giúp kéo giãn cơ cổ, giảm căng thẳng.

Thực hiện: Ngồi/đứng thẳng, vai thả lỏng.

Động tác: Nghiêng đầu từ từ sang một bên, cố gắng đưa tay về phía vai, cảm nhận độ căng ở cổ. Giữ 15-30 giây rồi đổi bên. Lặp lại 2-3 lần mỗi bên.

• Xoay vai (Shoulder Rolls): Cải thiện sự linh hoạt và giảm căng cứng ở vai.

Thực hiện: Ngồi/đứng thẳng.

Động tác: Xoay vai từ từ lên, ra sau và xuống theo vòng tròn. Lặp lại 5-10 lần rồi xoay ngược lại.

• Kéo giãn cơ vai (Shoulder Stretch): Giảm đau vai, cải thiện phạm vi chuyển động.

Thực hiện: Đứng thẳng.

Động tác: Đưa một cánh tay ngang qua ngực, dùng tay còn lại giữ khuỷu tay và kéo nhẹ vào sát cơ thể. Giữ 15-30 giây rồi đổi bên.

Bài tập cho Khớp Gối

• Nâng chân thẳng (Straight Leg Raises): Tăng cường cơ đùi trước mà không gây áp lực lên khớp gối.

Thực hiện: Nằm ngửa, một chân co, bàn chân đặt trên sàn. Chân còn lại duỗi thẳng.

Động tác: Từ từ nâng chân duỗi thẳng lên khỏi sàn khoảng 30 cm, giữ 5-10 giây rồi hạ xuống. Mỗi chân thực hiện động tác này từ 10 đến 15 lần.

• Ngồi duỗi gối (Seated Knee Extensions): Cải thiện sức mạnh cơ đùi.

Thực hiện: Ngồi trên ghế, hai chân đặt vuông góc.

Động tác: Từ từ duỗi thẳng một chân ra trước, giữ 5-10 giây rồi hạ xuống. Mỗi chân thực hiện động tác này từ 10 đến 15 lần.

• Nằm nghiêng nâng chân (Side Leg Lifts): Tăng cường cơ đùi ngoài và hông.

Thực hiện: Nằm nghiêng, hai chân duỗi thẳng, xếp chồng lên nhau.

Động tác: Nâng chân trên lên cao, giữ 5-10 giây rồi hạ xuống. Lặp lại 10-15 lần cho mỗi bên.

Có thể tập các bài tập Vật lý trị liệu ở đâu?

Bạn có thể thực hiện các bài tập vật lý trị liệu ở nhiều địa điểm khác nhau, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, nhu cầu và điều kiện của mình. 

Tập Vật lý trị liệu ở bệnh viện và các trung tâm y tế

Người bệnh cần điều trị các ca phức tạp, cần sự can thiệp của nhiều thiết bị y tế chuyên dụng hoặc bệnh nhân sau phẫu thuật. Có đội ngũ bác sĩ và kỹ thuật viên chuyên khoa được đào tạo bài bản, cơ sở vật chất đầy đủ, hiện đại. Chi phí thường hợp lý hơn và có thể được bảo hiểm y tế chi trả một phần.

Tuy nhiên, ở những bệnh viện hoặc Trung tâm y tế thường đông đúc, thời gian chờ đợi lâu và quy trình có thể phức tạp. Lịch trình tập luyện cố định, có thể không linh hoạt.

Các phòng khám chuyên khoa Vật lý trị liệu tư nhân

Người muốn điều trị chuyên sâu, cần lịch trình linh hoạt, và có thể chi trả chi phí cao hơn ở các phòng khám chuyên khoa Vật lý trị liệu tư nhân. Ưu điểm ở các phòng khám này là người bệnh sẽ có không gian riêng tư, trang thiết bị hiện đại, đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm. 

Lịch hẹn linh hoạt, thời gian tập luyện được cá nhân hóa và có sự theo dõi sát sao. Tuy nhiên, chi phí thường cao hơn so với bệnh viện công, không phải lúc nào cũng được bảo hiểm y tế chi trả.

Tập bài tập Vật lý trị liệu tại nhà

Bệnh nhân phục hồi sau đột quỵ, người già yếu, người sau chấn thương nhẹ hoặc những người bận rộn không có thời gian đến phòng khám có thể tập Vật lý trị liệu Phục hồi chức năng tại nhà. 

Ưu điểm của bài tập Vật lý trị liệu tại nhà là sự thuận tiện, tiết kiệm thời gian di chuyển, tạo cảm giác thoải mái cho người bệnh, đặc biệt là người già hoặc người gặp khó khăn trong việc đi lại. Bác sĩ hoặc kỹ thuật viên Cao đẳng Phục hồi chức năng có thể hướng dẫn người nhà cách hỗ trợ tập luyện.

Tuy nhiên, khi tập ở nhà sẽ thiếu các thiết bị chuyên dụng, người bệnh cần có ý thức tự giác cao. Hiệu quả phụ thuộc nhiều vào trình độ của người hướng dẫn và sự kiên trì của người bệnh.

Tập tại các trung tâm thể dục thể thao hoặc các câu lạc bộ dưỡng sinh

Những người đã phục hồi cơ bản và muốn duy trì sức khỏe, cải thiện thể lực dưới sự hướng dẫn của huấn luyện viên thể hình có kinh nghiệm về phục hồi chức năng. Không có sự hướng dẫn chuyên sâu từ chuyên gia vật lý trị liệu. 

Các bài tập Vật lý trị liệu có thể không phù hợp với tình trạng bệnh lý của bạn và dễ gây chấn thương nếu thực hiện sai. Môi trường năng động, có nhiều người cùng tập tạo động lực. Có thể kết hợp thực hiện với các hoạt động thể chất khác.

Bằng cách tuân thủ đúng kỹ thuật, lắng nghe cơ thể và kết hợp với chế độ sinh hoạt lành mạnh, bạn không chỉ cải thiện được sức mạnh cơ bắp, độ linh hoạt của khớp mà còn giảm thiểu đau đớn và lấy lại sự tự tin trong cuộc sống. Hãy xem quá trình thực hiện những bài tập Vật lý trị liệu này là một hành trình dài, đòi hỏi sự cố gắng, nhưng chắc chắn sẽ mang lại kết quả xứng đáng.

Xem thêm:

1. Các phương pháp Vật lý trị liệu giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi
2. Các dạng bài tập Phục hồi chức năng cho người bệnh
3. Các bài tập Vật lý trị liệu cho khớp gối tối ưu nhất