Với sự phát triển không ngừng của khoa học và công nghệ, các phương pháp vật lý trị liệu ngày càng đa dạng và hiệu quả, giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi sau chấn thương, phẫu thuật hoặc các bệnh lý thần kinh, cơ xương khớp.
Khi nào cần tới các phương pháp Vật lý trị liệu
Khi người bệnh gặp phải những vấn đề sức khỏe ảnh hưởng tới khả năng vận động sẽ cần đến các phương pháp Vật lý trị liệu. Một số các bệnh lý cần phải dùng tới phương pháp này như:
- Vật lý trị liệu phục hồi chức năng sau tai nạn:
Vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bệnh nhân lấy lại khả năng vận động, giảm sưng tấy và ngăn ngừa teo cơ. Sau phẫu thuật thay khớp, gãy xương, hoặc sau các tai nạn giao thông, tai nạn lao động.

Khi nào cần tới các phương pháp Vật lý trị liệu
- Những người có bệnh lý về xương khớp:
Vật lý trị liệu giúp giảm đau, tăng cường sức mạnh cơ bắp và khôi phục phạm vi chuyển động. Các tình trạng như đau lưng, đau cổ vai gáy, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, hoặc các chấn thương thể thao như giãn dây chằng, trật khớp.
- Những người có bệnh lý về thần kinh:
Vật lý trị liệu giúp cải thiện khả năng thăng bằng, phối hợp vận động và khôi phục chức năng thần kinh bị tổn thương. Đối với những người bị đột quỵ, chấn thương sọ não, bại não, hoặc các bệnh lý như Parkinson.
- Những người bị các vấn đề về sức khỏe:
Phụ nữ sau sinh gặp các vấn đề về chức năng sàn chậu, hoặc những người mắc bệnh mãn tính như tiểu đường (để điều trị các biến chứng về chân). Vật lý trị liệu còn được chỉ định cho các trường hợp như trẻ em chậm phát triển vận động.
Các phương pháp Vật lý trị liệu giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi
Vật lý trị liệu là một chuyên ngành y học áp dụng các tác nhân vật lý và bài tập để điều trị, phòng ngừa, và phục hồi chức năng cho người bệnh. Đây là phương pháp điều trị không xâm lấn, không dùng thuốc, giúp cơ thể phục hồi khả năng vận động, giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các phương pháp Vật lý trị liệu bao gồm:
Vận động trị liệu
Vận động trị liệu là một trong những phương pháp nền tảng, sử dụng các bài tập và kỹ thuật vận động để phục hồi chức năng. Mục tiêu chính là tăng cường sức mạnh, cải thiện phạm vi chuyển động của khớp và khôi phục khả năng thăng bằng. Các phương pháp vận động trị liệu cơ bản bao gồm:
- Vận động thụ động: Kỹ thuật viên sẽ di chuyển các khớp của bệnh nhân, áp dụng cho những người không thể tự vận động.
- Vận động chủ động có trợ giúp: Bệnh nhân tự vận động nhưng có sự hỗ trợ của kỹ thuật viên hoặc dụng cụ.
- Vận động chủ động: Bệnh nhân tự thực hiện các bài tập mà không cần trợ giúp, nhằm tăng cường sức mạnh và sự dẻo dai.
- Các bài tập có kháng trở: Sử dụng dây kháng lực, tạ hoặc máy móc để tăng độ khó, giúp cơ bắp phát triển.

Vận động trị liệu
Tác nhân Vật lý trị liệu
Nhóm các phương pháp Vật lý trị liệu phục hồi chức năng này sử dụng các tác nhân vật lý như nhiệt, điện, sóng âm để giảm đau, giảm viêm và thúc đẩy quá trình hồi phục. Một số phương pháp phổ biến:
- Nhiệt trị liệu: Sử dụng nhiệt nóng (chườm nóng, tắm paraffin, sóng ngắn) hoặc nhiệt lạnh (chườm đá) để làm giảm đau, thư giãn cơ hoặc giảm sưng tấy.
- Điện trị liệu: Sử dụng dòng điện xung, sóng siêu âm, hoặc tia laser để kích thích các cơ và dây thần kinh, góp phần giảm đau và cải thiện tuần hoàn máu.
- Thủy trị liệu: Sử dụng áp lực và sức nổi của nước để hỗ trợ vận động, giảm tải trọng lên khớp. Thường được thực hiện trong bể bơi chuyên dụng.
- Kéo giãn trị liệu: Sử dụng các thiết bị chuyên dụng để kéo giãn cột sống hoặc các khớp, giúp giảm áp lực lên đĩa đệm và dây thần kinh, thường áp dụng cho các bệnh lý như thoát vị đĩa đệm.
- Xoa bóp trị liệu: Sử dụng các kỹ thuật xoa bóp chuyên sâu để làm mềm cơ, giảm căng thẳng và cải thiện lưu thông máu.

Tác nhân Vật lý trị liệu
Việc kết hợp các phương pháp này không chỉ giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng mà còn giảm thiểu sự phụ thuộc vào thuốc giảm đau, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Lưu ý khi sử dụng các phương pháp Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu thường được chỉ định cho nhiều trường hợp khác nhau như phục hồi sau chấn thương thể thao, tai nạn, phẫu thuật, hoặc điều trị các bệnh lý mãn tính về cơ xương khớp và thần kinh như thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm, hoặc di chứng sau đột quỵ.

Lưu ý khi sử dụng các phương pháp Vật lý trị liệu
Phương pháp này đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người bệnh trở lại sinh hoạt bình thường và nâng cao sức khỏe tổng thể. Có một số lưu ý khi sử dụng các phương pháp Vật lý trị liệu.
Cần có sự giám sát từ đội ngũ chuyên gia
Trước khi bắt đầu bất kỳ liệu trình vật lý trị liệu nào, bạn cần được bác sĩ hoặc kỹ thuật viên vật lý trị liệu thăm khám và đánh giá tình trạng bệnh. Họ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe của bạn. Đừng tự ý áp dụng các bài tập hoặc phương pháp trị liệu mà không có sự hướng dẫn chuyên môn.
Tuân thủ nghiêm ngặt theo đúng phác đồ điều trị đã chỉ định
Việc bỏ dở giữa chừng hoặc tập luyện không đúng cách có thể làm giảm hiệu quả phục hồi hoặc thậm chí gây ra chấn thương. Vật lý trị liệu đòi hỏi sự kiên nhẫn và đều đặn. Bạn cần thực hiện đúng các bài tập về cường độ, thời gian và số lần được chỉ định.
Theo dõi tình trạng sức khỏe trong quá trình Vật lý trị liệu
Trong quá trình sử dụng các bài tập Vật lý trị liệu cần phải biết lắng nghe cơ thể, nếu như để tập luyện quá sức chịu đựng có thể sẽ gặp tác dụng ngược lại. Nếu cảm thấy xuất hiện đau nhói, khó chịu hoặc có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy dừng lại và thông báo ngay cho kỹ thuật viên Vật lý trị liệu Phục hồi chức năng. Hãy chú ý đến chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi đầy đủ và tránh các thói quen xấu gây ảnh hưởng đến sức khỏe như hút thuốc lá, uống rượu bia.
Không tự ý sử dụng các thiết bị Vật lý trị liệu
Việc sử dụng chúng mà không có sự hướng dẫn của chuyên gia có thể gây nguy hiểm, đặc biệt đối với những người có tiền sử bệnh tim mạch hoặc các bệnh lý mạn tính khác. Một số thiết bị vật lý trị liệu như máy xung điện, đèn hồng ngoại có thể được bán trên thị trường.
Có thể thấy, các phương pháp vật lý trị liệu là một phần không thể thiếu trong quá trình phục hồi sức khỏe, giúp người bệnh lấy lại khả năng vận động, giảm đau và nâng cao chất lượng cuộc sống. Với sự đa dạng từ vận động trị liệu đến sử dụng các tác nhân vật lý, phương pháp này mang lại giải pháp toàn diện, an toàn và hiệu quả, giảm thiểu sự phụ thuộc vào thuốc và các can thiệp xâm lấn.
Theo các giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur TP Hồ Chí Minh việc kết hợp chặt chẽ với đội ngũ chuyên gia và tuân thủ đúng phác đồ sẽ giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi và trở lại cuộc sống bình thường.
Xem thêm: