Các bài tập Vật lý trị liệu cho khớp gối tối ưu nhất

Các bài tập vật lý trị liệu cho khớp gối là phương pháp nền tảng để phục hồi chức năng, giảm đau và tăng cường sức mạnh cơ bắp xung quanh khớp. Việc áp dụng đúng các bài tập này giúp nâng cao quá trình điều trị, dù là sau chấn thương, phẫu thuật hay trong điều trị các bệnh lý mãn tính như viêm khớp. 

Nguyên nhân gây ra tình trạng đau khớp gối 

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau khớp gối cần phải tập Vật lý trị liệu Phục hồi chức năng. Đau khớp gối là một vấn đề sức khỏe phổ biến, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi do nhiều nguyên nhân khác nhau. 

Nguyên nhân do chấn thương

Đây là nhóm nguyên nhân cấp tính, thường xảy ra do hoạt động thể chất, tai nạn hoặc va chạm mạnh, gây tổn thương trực tiếp đến cấu trúc khớp gối:

• Rách Dây chằng: Phổ biến nhất là Đứt Dây chằng chéo trước hoặc Dây chằng chéo sau, thường xảy ra khi xoay hoặc vặn gối đột ngột (trong thể thao).
• Rách Sụn chêm: Sụn chêm là lớp đệm giảm sốc, có thể bị rách khi gối bị xoay mạnh trong khi chân chịu lực.
• Gãy xương: Gãy xương bánh chè, xương đùi hoặc xương chày xung quanh khớp gối.
• Viêm gân: Thường gặp là Viêm gân bánh chè, do hoạt động lặp lại quá mức (nhảy, chạy).
• Viêm bao hoạt dịch: Các túi dịch đệm quanh khớp (bao hoạt dịch) bị viêm do chấn thương hoặc hoạt động quá mức.
• Trật khớp: Trật khớp bánh chè hoặc trật khớp gối.

Nguyên nhân đau khớp gối từ bệnh lý xương khớp

Đây là nhóm nguyên nhân mãn tính, liên quan đến sự thoái hóa hoặc viêm nhiễm trong khớp:

• Thoái hóa khớp gối: Nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt ở người lớn tuổi. Xảy ra khi lớp sụn khớp bị mài mòn dần, khiến các đầu xương cọ xát vào nhau gây đau, cứng và hạn chế vận động.
• Viêm khớp dạng thấp: Là một bệnh lý tự miễn, hệ miễn dịch tấn công các mô khớp, gây viêm, sưng, nóng, đỏ và đau khớp gối (thường đối xứng).
• Bệnh Gout (Gút) và Giả Gout: Do sự tích tụ tinh thể Axit Uric (Gout) hoặc Canxi Pyr
• Viêm khớp nhiễm khuẩn: Nhiễm trùng do vi khuẩn xâm nhập vào khớp, gây đau dữ dội, sưng, đỏ và sốt.

Các bài tập Vật lý trị liệu cho khớp gối

Các bài tập Vật lý trị liệu cho khớp gối là một phần quan trọng giúp giảm đau, tăng sức mạnh cơ xung quanh gối nhất là cơ tứ đầu đùi và gân kheo, và cải thiện phạm vi chuyển động của khớp.

Bài tập Vật lý trị liệu nâng chân thẳng

Bài tập Nâng chân thẳng là một bài tập vật lý trị liệu cơ bản và rất hiệu quả để tăng cường sức mạnh cho cơ tứ đầu đùi (cơ phía trước đùi) mà không gây áp lực lên khớp gối.

Tư thế Chuẩn bị:

• Nằm ngửa trên sàn, giường hoặc thảm tập yoga.
• Co một chân: Gập đầu gối của chân khỏe (chân không tập) và đặt bàn chân phẳng trên sàn. Việc này giúp giữ lưng dưới ổn định.
• Duỗi thẳng chân cần tập: Chân còn lại (chân cần tập) duỗi thẳng, gót chân chạm sàn.

Thực hiện Động tác:

• Siết cơ: Siết chặt cơ tứ đầu đùi của chân đang duỗi thẳng (làm cho gối được ép sát xuống sàn).
• Nâng chân: Từ từ nâng chân thẳng lên khỏi sàn.
• Duy trì gối thẳng trong suốt quá trình nâng.
• Chỉ nâng đến độ cao ngang với đầu gối của chân đang co hoặc tối đa khoảng 30-45 cm so với sàn.
• Giữ: Giữ chân ở vị trí nâng cao trong 3 đến 5 giây.
• Hạ xuống: Từ từ hạ chân xuống sàn một cách có kiểm soát, không để chân rơi tự do.

Lặp lại:

• Lặp lại động tác này 10 đến 15 lần cho một hiệp.
• Thực hiện 2 tới 3 hiệp mỗi ngày.

Bài tập Vật lý trị liệu nâng bắp chân

Bài tập nâng bắp chân là một bài tập đơn giản nhưng hiệu quả để tăng cường sức mạnh cho cơ bắp chân. Cơ bắp chân khỏe giúp hỗ trợ đầu gối, cải thiện khả năng đi lại và giữ thăng bằng.

Tư thế Chuẩn bị:

• Đứng thẳng, hai chân rộng bằng hông, mắt cá chân, gối và hông thẳng hàng.
• Đặt tay vịn vào tường, lưng ghế hoặc bàn bếp để giữ thăng bằng.
• Phân bổ đều trọng lượng cơ thể lên cả 2 bàn chân.

Thực hiện Động tác:

• Từ từ nhón gót chân lên cao nhất có thể, dồn trọng lượng lên các ngón chân và giữ lưng thẳng.
• Giữ tư thế ở điểm cao nhất trong 1-2 giây, siết chặt cơ bắp chân.
• Từ từ hạ gót chân xuống sàn một cách kiểm soát.

Lặp lại:

• Thực hiện 10 tới 15 lần cho một hiệp.
• Tập 2-3 hiệp mỗi ngày.

Bài tập Vật lý trị liệu kéo dãn cơ đùi sau

Bài tập Kéo giãn cơ đùi sau là một bài tập vật lý trị liệu khớp gối rất quan trọng cho khớp gối. Kéo giãn thường xuyên giúp tăng tính linh hoạt và giảm đau.

• Tư thế chuẩn bị: Nằm ngửa trên sàn hoặc thảm, duỗi thẳng cả hai chân.
• Đưa chân lên: Co gối chân cần kéo giãn, sau đó dùng hai tay (hoặc dùng một chiếc khăn tắm/dây tập vòng quanh lòng bàn chân) giữ lấy mặt sau đùi.
• Kéo căng: Từ từ duỗi thẳng chân lên trời, dùng tay (hoặc khăn) nhẹ nhàng kéo chân về phía ngực.
• Điểm dừng: Kéo đến khi bạn cảm thấy một lực căng nhẹ nhưng không đau ở mặt sau đùi.
• Giữ: Giữ tư thế này trong 15 đến 30 giây.
• Thả lỏng: Từ từ hạ chân xuống và thư giãn.
• Lặp lại: Thực hiện 2 tới 3 lần cho mỗi chân.

Bài tập Vật lý trị liệu nâng chân một bên

Bài tập nâng chân một bên là một bài tập tuyệt vời trong vật lý trị liệu để tăng cường sức mạnh cho các cơ ở bên hông và đùi ngoài, đặc biệt là cơ mông nhỡ. Các cơ này đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định hông và khớp gối khi bạn đi lại hoặc đứng trên một chân.

Tư thế Chuẩn bị:

• Nằm nghiêng về một bên trên sàn hoặc thảm, chân và thân người duỗi thẳng.
• Đặt đầu lên cánh tay dưới hoặc dùng một chiếc gối mỏng.
• Quan trọng: Gập nhẹ gối của chân dưới để tạo sự vững vàng và ổn định cho cơ thể.
• Đặt tay trên chống nhẹ trước ngực để giữ thăng bằng.
• Đảm bảo hông thẳng hàng (không để hông bị xoay về phía trước hoặc sau).

Thực hiện Động tác:

• Siết cơ: Siết chặt cơ mông và cơ đùi ngoài của chân trên.
• Nâng chân: Từ từ nâng thẳng chân trên lên cao (khoảng 45 đến 60 độ hoặc đến khi bạn cảm thấy căng ở bên hông).
• Giữ: Giữ chân ở vị trí cao nhất trong 1-2 giây.
• Hạ xuống: Từ từ hạ chân xuống một cách có kiểm soát.

Lặp lại:

• Thực hiện 10-15 lần cho chân này.
• Sau đó đổi bên chân và lặp lại với chân còn lại.
• Tập 2-3 hiệp mỗi bên.

Lưu ý: Giữ mũi chân hướng về phía trước hoặc hơi hướng xuống sàn một chút (không để ngón chân hướng lên trần nhà vì sẽ dễ làm hông bị xoay).

Việc thực hiện các bài tập vật lý trị liệu cho khớp gối không chỉ là một phương pháp hỗ trợ mà còn là một biện pháp điều trị nền tảng không thể thiếu. Theo chuyên gia tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur TP Hồ Chí Minh các bài tập nhằm củng cố các nhóm cơ quan trọng xung quanh gối như cơ tứ đầu đùi và gân kheo, giúp giảm tải trọng và tăng cường sự ổn định cho khớp. Duy trì và mở rộng phạm vi chuyển động, chống lại tình trạng cứng khớp. Tăng cường lưu thông máu và dịch khớp, từ đó giúp giảm đau và kiểm soát tình trạng viêm.

Các bài tập vật lý trị liệu khớp gối sẽ giúp người bệnh phục hồi chức năng vận động, nâng cao chất lượng cuộc sống và quay trở lại các hoạt động thường ngày một cách an toàn nhất.

Bài viết xem thêm:

1. Bài tập Vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm cho người bệnh
2. Các bài tập Phục hồi chức năng chân cho người bệnh sau chấn thương
3. Bài tập Vật lý trị liệu viêm quanh khớp vai hiệu quả cho người bệnh