Vai trò của xét nghiệm HbA1c trong quản lý điều trị tiểu đường

Xét nghiệm HbA1c là công cụ quan trọng trong chẩn đoán và điều trị tiểu đường, giúp theo dõi lượng đường huyết lâu dài. Tuy nhiên, nhiều người chưa hiểu rõ về loại xét nghiệm này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin hữu ích về HbA1c.

1. Xét nghiệm HbA1c là gì và khi nào cần thực hiện?

Ban cố vấn truyền thông Cao đẳng Y Dược TPHCM – trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cập nhật và chia sẻ:

Tiểu đường (hay đái tháo đường) đang trở thành một trong những rối loạn chuyển hóa phổ biến nhất hiện nay. Điều này đòi hỏi việc chẩn đoán và theo dõi bệnh phải được thực hiện kịp thời và chính xác. Trong số các xét nghiệm hỗ trợ chẩn đoán và kiểm soát tiểu đường, HbA1c đóng vai trò đặc biệt quan trọng.

Xét nghiệm HbA1c (còn gọi là hemoglobin glycated) giúp xác định mức đường huyết trung bình trong 2 – 3 tháng gần nhất. Khi nồng độ glucose trong máu tăng cao, nhiều phân tử glucose sẽ gắn với hemoglobin, làm tăng tỷ lệ HbA1c. Do đó, kết quả HbA1c phản ánh mức kiểm soát đường huyết của bệnh nhân trong thời gian dài, hỗ trợ điều chỉnh phác đồ điều trị.

– Khi nào nên làm xét nghiệm HbA1c?

Theo khuyến nghị, bệnh nhân mắc tiểu đường type 1 và type 2 nên làm xét nghiệm HbA1c định kỳ mỗi 3 – 6 tháng. Bên cạnh đó, xét nghiệm này cũng cần thực hiện khi gặp các dấu hiệu như:

Khát nước nhiều

<center><em>Khát nước nhiều là dấu hiệu cần xét nghiệm HbA1c</em></center> — Khát nước nhiều là dấu hiệu cần xét nghiệm HbA1c

Đi tiểu thường xuyên
Mệt mỏi kéo dài
Giảm cân bất thường
Nhìn mờ
Vết thương chậm lành
Nhiễm trùng tái phát
Tê hoặc ngứa râm ran

– Ai nên được chỉ định xét nghiệm?

Người thừa cân hoặc béo phì
Người ít vận động thể chất

Việc theo dõi HbA1c đều đặn là cần thiết để phát hiện và kiểm soát tiểu đường hiệu quả, giúp ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

2. Ý nghĩa của chỉ số HbA1c đối với người mắc tiểu đường

Để hiểu rõ vai trò của xét nghiệm HbA1c trong quản lý bệnh tiểu đường, cần nắm bắt ý nghĩa của các mức độ HbA1c khác nhau:

Dưới 5.7%: Mức HbA1c bình thường, cho thấy không có dấu hiệu tiểu đường.
Từ 5.7% đến 6.4%: Phản ánh tình trạng tiền tiểu đường, cảnh báo nguy cơ phát triển thành tiểu đường nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời.
Từ 6.5% trở lên: Chỉ ra rằng người bệnh đã mắc tiểu đường, cần có kế hoạch điều trị và theo dõi chặt chẽ.

Những chỉ số này đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý bệnh lý tiểu đường. Cô Trương Thị Thanh Nga, giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM chia sẻ cụ thể là:

<center><em>Xét nghiệm HbA1c hỗ trợ bác sĩ đánh giá điều trị tiểu đường</em></center> — Xét nghiệm HbA1c hỗ trợ bác sĩ đánh giá điều trị tiểu đường

– Đánh giá kiểm soát đường huyết

HbA1c trên 10%: Cho thấy kiểm soát đường huyết kém, nguy cơ cao gặp các biến chứng liên quan đến tiểu đường.
HbA1c dưới 6.5%: Phản ánh kiểm soát đường huyết tốt, cần tiếp tục duy trì để hạn chế biến chứng.

Vì vậy, mục tiêu của người mắc tiểu đường là duy trì chỉ số HbA1c dưới 6.5% nhằm giảm thiểu nguy cơ biến chứng và bảo vệ sức khỏe.

– Xây dựng mục tiêu điều trị

Dựa trên kết quả HbA1c, bác sĩ và bệnh nhân có thể đưa ra các biện pháp phù hợp như thay đổi chế độ ăn uống, lối sống, hoạt động thể chất, và điều chỉnh sử dụng thuốc để ổn định đường huyết và kiểm soát bệnh hiệu quả.

– Theo dõi hiệu quả điều trị

Chỉ số HbA1c được dùng để đánh giá hiệu quả của phác đồ điều trị, từ đó điều chỉnh kịp thời để đảm bảo sự phù hợp và hiệu quả trong quản lý bệnh tiểu đường.

– Dự báo nguy cơ biến chứng

Chỉ số HbA1c cao cho thấy nguy cơ gia tăng các biến chứng do tiểu đường, phản ánh tình trạng kiểm soát đường huyết chưa tốt. Do đó, HbA1c là yếu tố dự báo quan trọng về nguy cơ phát triển các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm tổn thương thần kinh, suy giảm thị lực, bệnh tim mạch, và tổn thương thận.

3. Cách duy trì chỉ số HbA1c ổn định

Để giữ chỉ số HbA1c ở mức ổn định, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:

– Tuân thủ phác đồ điều trị: Theo đúng hướng dẫn của bác sĩ để duy trì mức đường huyết ổn định, từ đó kiểm soát chỉ số HbA1c hiệu quả.

<center><em>Tuân thủ việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để kiểm soát chỉ số HbA1c </em></center> — Tuân thủ việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để kiểm soát chỉ số HbA1c

– Tránh các thói quen xấu: Không hút thuốc lá, hạn chế sử dụng rượu bia, đồ uống có gas và nước ngọt.

– Điều chỉnh chế độ ăn: Giảm lượng muối và đường trong bữa ăn hàng ngày, đồng thời tăng cường thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất.

– Chọn thực phẩm phù hợp: Ưu tiên sử dụng gạo lứt, các loại hạt và ngũ cốc có chỉ số GI thấp, giúp ổn định đường huyết.

– Tiêu thụ cá thường xuyên: Nên ăn cá ít nhất ba lần mỗi tuần; nếu bạn là người ăn chay, có thể thay thế bằng các loại đậu.

– Uống đủ nước: Cố gắng uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày, bổ sung bằng nước ép từ rau củ và trái cây tươi.

– Tăng cường hoạt động thể chất: Dành khoảng 30 phút mỗi ngày cho các bài tập vừa sức để thúc đẩy tiêu hóa và giảm nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường, mỡ máu, và bệnh tim mạch.

– Thực hành các kỹ thuật thư giãn: Yoga, thiền, hoặc bài tập hít thở sâu giúp giảm căng thẳng.

– Khám sức khỏe định kỳ: Chủ động thăm khám sức khỏe thường xuyên để theo dõi tình trạng tổng quát và các chỉ số liên quan đến tiểu đường.

Tóm lại, những thông tin trên đã cung cấp những kiến thức cần thiết về xét nghiệm HbA1c cũng như các lưu ý quan trọng giúp bạn kiểm soát chỉ số này một cách hiệu quả. Để phòng ngừa và điều trị kịp thời bệnh tiểu đường, người dân nên chủ động thăm khám và thực hiện xét nghiệm theo chỉ định của bác sĩ.

Nguồn: Tin y tế – Trường Cao đẳng Y dược Pasteur