Nhận biết bong gân cổ chân và cách xử lý hiệu quả

Bong gân cổ chân là chấn thương phổ biến, đặc biệt ở người thường xuyên vận động hoặc chơi thể thao. Tình trạng này xảy ra khi dây chằng quanh cổ chân bị căng giãn hoặc rách, gây đau và hạn chế di chuyển.

• Chế độ ăn uống hợp lý cho người mắc viêm dạ dày cấp
• Tại sao nằm xuống lại chóng mặt và cách khắc phục là gì?
• Khám sức khỏe tiền hôn nhân là gì? Ý nghĩa và quy trình thực hiện

Để xử lý bong gân, cùng trường Cao đẳng Y Dược TPHCM các bạn có thể tham khảo các phương pháp điều trị dưới đây.

1. Dấu hiệu nhận biết bong gân cổ chân

1.1. Phân loại mức độ bong gân cổ chân

Bong gân mức độ 1: Đau nhẹ, sưng ít, dây chằng chỉ bị giãn nhẹ.

Bong gân mức độ 2: Đau rõ rệt, sưng lớn và bầm tím nhiều, dây chằng có thể rách một phần.

Bong gân mức độ 3: Đau dữ dội, sưng rất lớn, mất hoàn toàn khả năng chịu lực do dây chằng bị rách hoàn toàn.

1.2. Dấu hiệu nhận diện bong gân cổ chân

Cơn đau đột ngột và mạnh mẽ: Đau ngay tại vị trí chấn thương hoặc do xoay cổ chân đột ngột. Cơn đau có cường độ mạnh, khiến khó chịu lực hoặc di chuyển, và thường tăng khi cố xoay cổ chân.

Sưng to: Sau chấn thương, vùng cổ chân bị sưng do tổn thương dây chằng. Mức độ sưng thay đổi tùy vào mức độ nghiêm trọng của bong gân.

Bầm tím hoặc đổi màu da: Chấn thương có thể làm vỡ mạch máu quanh dây chằng, gây bầm tím hoặc thay đổi màu da từ đỏ sang xanh và vàng. Các vết bầm xuất hiện sau vài giờ và có thể lan xuống bàn chân hoặc lên cao.

Giảm khả năng vận động khớp cổ chân: Bong gân làm giảm tính đàn hồi của dây chằng, khiến cổ chân yếu, không ổn định. Điều này làm việc đứng, di chuyển hoặc xoay cổ chân trở nên khó khăn.

Khó khăn khi đứng và di chuyển: Người bị bong gân có thể không thể đứng vững hoặc đi lại, đặc biệt khi bong gân nghiêm trọng. Bong gân nhẹ có thể di chuyển nhưng kém linh hoạt và đau.

Nóng ấm vùng bị bong gân: Vùng bị thương có cảm giác nóng hơn do tăng lưu lượng máu. Cảm giác nóng kéo dài trong vài giờ và sẽ giảm dần nhưng khu vực đó vẫn ấm hơn bình thường.

Tê hoặc mất cảm giác: Một số bệnh nhân cảm thấy tê hoặc mất cảm giác nhẹ quanh vùng cổ chân. Đây là kết quả của tình trạng cổ chân bị sưng gây áp lực cho dây thần kinh quanh dây chằng. Nếu cảm giác tê lan rộng và kéo dài, người bị nên đi khám bác sĩ để loại trừ các vấn đề tổn thương thần kinh.

2. Cách xử lý bong gân cổ chân hiệu quả

2.1. Phương pháp điều trị bong gân cổ chân theo nguyên tắc RICE

R (Rest – Nghỉ ngơi): Hạn chế vận động và tránh làm tăng áp lực lên vùng cổ chân bị bong gân.

I (Ice – Đá lạnh): Chườm đá lên vùng cổ chân bị sưng để giảm viêm và đau. Mỗi lần chườm kéo dài 15 – 20 phút, nghỉ ngơi khoảng 1 giờ trước khi tiếp tục.

C (Compression – Băng ép): Sử dụng băng ép để giúp giảm sưng tấy và hỗ trợ cổ chân.

E (Elevation – Nâng cao chân): Đặt chân lên cao khi nghỉ ngơi để giảm tình trạng sưng và ngăn ngừa máu tích tụ ở khu vực tổn thương.

2.2. Sử dụng thuốc giảm đau

Dược sĩ Cao đẳng dược tphcm chia sẻ: Thuốc giảm đau không kê đơn phổ biến như Ibuprofen và Paracetamol có thể được sử dụng để giảm đau và sưng do bong gân cổ chân. Các loại thuốc này có tác dụng giảm đau, giảm viêm và chống sưng tấy.

Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc giảm đau, người bệnh cần tuân thủ đúng liều lượng khuyến cáo của nhà sản xuất, tránh lạm dụng thuốc. Nếu có tiền sử dị ứng hoặc các vấn đề sức khỏe khác, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc.

2.3. Các bài tập phục hồi chức năng

Đối với những trường hợp cổ chân đã phục hồi chức năng, có thể áp dụng các bài tập sau:

Bài tập tăng cường sức mạnh cơ quanh cổ chân:

Khi sưng và đau đã giảm, người bệnh có thể thực hiện các bài tập như nâng gót chân hoặc nhón chân để cải thiện sức mạnh cổ chân. Đứng thẳng, nhón chân lên và giữ trong 1 – 2 giây, sau đó từ từ hạ xuống. Thực hiện 10 – 15 lần mỗi lần tập.

Bài tập thăng bằng:

Đứng trên một chân hoặc sử dụng bóng thăng bằng để cải thiện khả năng giữ thăng bằng và ngăn ngừa tái phát chấn thương. Nếu cần, có thể dùng tay hoặc ghế để hỗ trợ, duy trì tư thế trong 10 – 15 giây rồi đổi chân.

Bài tập kéo giãn cơ cổ chân:

Dùng dây chun hoặc khăn quấn quanh bàn chân, nhẹ nhàng kéo để tạo lực giãn cơ. Giữ trong 15 – 30 giây rồi thả lỏng, lặp lại 5 – 10 lần mỗi lần tập.

2.4. Sử dụng dụng cụ hỗ trợ

Để tránh áp lực lên cổ chân trong thời gian đầu phục hồi, bạn có thể sử dụng nạng hoặc giày đế mềm chuyên dụng để cố định và bảo vệ cổ chân. Một số loại băng thun hoặc giày chuyên dụng cũng có thể giúp ổn định khớp cổ chân và giảm thiểu nguy cơ tái phát.

3. Những điều cần lưu ý khi khắc phục bong gân cổ chân

Không tiếp tục hoạt động khi cảm thấy đau: Để tránh làm tổn thương nghiêm trọng hơn, người bệnh không nên tiếp tục vận động khi cảm thấy đau, vì điều này có thể dẫn đến chấn thương mạn tính.

Lựa chọn giày phù hợp: Sử dụng giày có độ bám tốt, đế mềm và ôm sát chân khi vận động để giảm thiểu nguy cơ bong gân cổ chân nặng hơn.

Tập luyện bảo vệ cổ chân: Các bài tập như nhảy dây, chạy bộ nhẹ nhàng, hoặc tập tăng cường cơ bắp chân có thể giúp bảo vệ cổ chân khỏi chấn thương.

Can thiệp y tế:

Khi bị bong gân mức độ 2 hoặc 3, hoặc nếu cơn đau kéo dài và có dấu hiệu biến dạng cổ chân, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

Bong gân cổ chân thường không gây nguy hiểm, nhưng nếu không được xử lý đúng cách, có thể dẫn đến biến chứng. Nếu không thể tự điều trị tại nhà, người bệnh nên gặp bác sĩ để tránh tình trạng tổn thương thêm.

Nguồn: Tin y tế – Trường Cao đẳng Y dược Pasteur