Giúp trẻ chậm nói phát triển ngôn ngữ tại nhà

Bài viết này tổng hợp một số câu hỏi thường gặp của phụ huynh khi nhận thấy con chậm nói, hy vọng cha mẹ có thể tìm thấy câu trả lời cho mình sau khi tham khảo nội dung dạy trẻ chậm nói dưới đây.

<center><em>Tỷ lệ trẻ chậm nói hiện nay đang gia tăng một cách đáng lo ngại</em></center> — Tỷ lệ trẻ chậm nói hiện nay đang gia tăng một cách đáng lo ngại

Thầy Nguyễn Văn Đạt – giảng viên Cao đẳng Y dược TPHCM tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết:

Trong xã hội hiện đại, tỷ lệ trẻ chậm nói đang gia tăng một cách đáng lo ngại. Nguyên nhân khiến trẻ chậm nói có thể rất đa dạng. Cha mẹ có thể dễ dàng nhận ra dấu hiệu này bằng cách so sánh con với những trẻ khác cùng độ tuổi và đánh giá dựa trên các mốc phát triển trong lĩnh vực ngôn ngữ.

1. Giúp trẻ chậm nói phát triển ngôn ngữ tại nhà

1.1. Nên dạy con học nói vào thời điểm nào trong ngày?

Cha mẹ có thể dạy trẻ học nói bất cứ lúc nào trong ngày, như khi ăn, tắm, hay đi chơi. Tuy nhiên, nên dành khoảng 15-20 phút mỗi ngày để tương tác một cách có chủ đích. Khoảng thời gian này sẽ giúp thúc đẩy ngôn ngữ cho trẻ. Để hiệu quả, bố mẹ cần chuẩn bị mục tiêu, đồ dùng và hình dung cách hướng dẫn trẻ chơi, đồng thời ghi nhận phản ứng của trẻ trong quá trình chơi.

1.2. Không gian nào phù hợp để dạy con học nói?

Không gian dạy phụ thuộc vào điều kiện mỗi gia đình. Bố mẹ nên chú ý hạn chế tiếng ồn, đảm bảo ánh sáng phù hợp và giảm thiểu các yếu tố gây mất tập trung như ti vi, điện thoại và đồ chơi không liên quan.

1.3. Làm thế nào để thu hút sự chú ý của trẻ?

Để thu hút sự chú ý của trẻ, bố mẹ nên quan sát và hiểu sở thích của trẻ. Trong các hoạt động hàng ngày, hãy nói về những gì đang làm bằng ngôn ngữ đơn giản và dễ hiểu. Đôi khi, nên dừng lại để trẻ tập trung hơn và lắng nghe phản hồi của trẻ.

1.4. Bố mẹ nên nói như thế nào để giúp trẻ học nói?

Bố mẹ nên sử dụng ngôn ngữ đơn giản và dễ hiểu, dùng câu ngắn và thêm một từ so với ngôn ngữ của trẻ để trẻ dễ bắt chước. Nên nói chậm, nhấn mạnh từ ngữ quan trọng và cung cấp từ mới cho trẻ trong khi chơi.

1.5. Khi nào cha mẹ nên tìm sự giúp đỡ chuyên môn?

Theo Viện Hàn lâm Thần kinh học Mỹ, có năm dấu hiệu cảnh báo mà cha mẹ cần chú ý:

Không bi bô hoặc không dùng cử chỉ vào khoảng 12 tháng.

Không nói từ đơn khi 16 tháng.

Không đáp lại khi được gọi tên.

Không nói câu hai từ khi 24 tháng.

Mất kỹ năng ngôn ngữ hoặc xã hội ở bất kỳ độ tuổi nào.

Nếu phát hiện những dấu hiệu này, cha mẹ nên đưa trẻ đến khám tại cơ sở chuyên môn.

Triệu chứng bệnh chậm nói

Chậm phát triển lời nói ở trẻ có nhiều biểu hiện khác nhau, tùy thuộc vào từng lứa tuổi. Việc đánh giá sự phát triển ngôn ngữ dựa vào số từ trẻ có thể nói, hiểu và thực hiện theo yêu cầu, cũng như khả năng diễn đạt mong muốn và nhận biết đồ vật xung quanh.

2. Một số dấu hiệu cảnh báo trẻ chậm nói theo từng độ tuổi

Cô Trương Thị Thanh Nga, giảng viên Cao đẳng điều dưỡng chia sẻ dấu hiệu cảnh báo trẻ chậm nói cụ thể theo từng độ tuổi:

Trẻ dưới 12 tháng

Không đáp ứng với âm thanh, là dấu hiệu cảnh báo về khả năng chậm nói trong tương lai.

Trẻ từ 12 đến 15 tháng

Không bi bô hoặc phát ra các phụ âm như p, b, m, n.
Không nói được bất kỳ từ nào như “ma ma” hay “ba ba”.
Không giao tiếp với người khác khi cần giúp đỡ.
Không phản ứng khi được gọi tên.
Không thực hiện các cử chỉ như vẫy tay chào tạm biệt hay lắc đầu.
Không hiểu và không phản ứng với các từ đơn giản như “không”, “chào bé” và “bai bai”.
Thờ ơ với môi trường xung quanh.