Xét nghiệm nội tiết tố - phương pháp thiết yếu cho sức khỏe sinh sản

Xét nghiệm nội tiết tố nữ giúp xác định nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt, vô sinh và các vấn đề phụ khoa. Tìm hiểu chi tiết về vai trò, quy trình và các lưu ý khi thực hiện xét nghiệm để hiểu rõ hơn về sức khỏe nội tiết.

1. Khái niệm xét nghiệm nội tiết tố nữ

Xét nghiệm nội tiết tố nữ là công cụ giúp bác sĩ chẩn đoán và hiểu rõ hơn về các vấn đề sức khỏe liên quan đến nội tiết tố nữ, từ đó đề ra kế hoạch điều trị phù hợp. Các xét nghiệm này đo lường mức độ của các hormone như: estradiol, FSH, LH, progesterone, prolactin và testosterone.

Xét nghiệm nội tiết tố nữ có thể được thực hiện trong các trường hợp sau:

Chẩn đoán: Giúp xác định nguyên nhân của các vấn đề như vô sinh, mãn kinh, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS);
Theo dõi: Việc xét nghiệm giúp giám sát sự thay đổi trong quá trình điều trị các tình trạng như rối loạn kinh nguyệt, ung thư, điều trị vô sinh hoặc đối với phụ nữ chuyển giới đang thực hiện liệu pháp hormone thay thế;

Sàng lọc: Xét nghiệm hormone còn có thể giúp phát hiện các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, ví dụ trong thai kỳ, các hormone như estradiol và progesterone giúp theo dõi sự phát triển của thai nhi trong ba tháng đầu.

<center><em>Xét nghiệm nội tiết tố nữ hỗ trợ chẩn đoán bệnh sinh sản.</em></center> — Xét nghiệm nội tiết tố nữ hỗ trợ chẩn đoán bệnh sinh sản.

2. Các chỉ số cần lưu ý khi xét nghiệm nội tiết tố nữ

Lựa chọn xét nghiệm nội tiết tố và xây dựng phác đồ điều trị sẽ được bác sĩ chuyên khoa xác định tùy theo từng đối tượng cụ thể, nhằm đảm bảo sự an toàn và hiệu quả, với những chỉ số quan trọng dưới đây. Bác sĩ, giảng viên tại trường Cao đẳng Y Dược TPHCM chia sẻ thông tin gồm:

2.1. Testosterone

Mặc dù testosterone thường được xem là hormone của nam giới, nó cũng hiện diện trong cơ thể phụ nữ. Mức testosterone ở phụ nữ dao động từ 0.29-1.67nmol/L và không cần chú ý đến thời gian xét nghiệm vì nó không ảnh hưởng đến kết quả.

2.2. Estrogen

Estrogen là hormone quan trọng đối với sức khỏe nữ giới, chủ yếu được sản xuất tại buồng trứng dưới ba dạng chính:

E1 (Estrone): Estrogen yếu nhất, duy trì sản xuất sau mãn kinh.

E2 (Estradiol): Đo lường nồng độ estradiol là rất cần thiết vì nó giúp phát hiện sớm các vấn đề về nội tiết, như tình trạng thừa estrogen, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như đau đầu, rụng tóc và tăng nguy cơ ung thư vú.

E3 (Estriol): Thường được kiểm tra ở phụ nữ mang thai để theo dõi sự phát triển và sức khỏe của thai nhi.

2.3. Progesterone

Khi mức progesterone quá cao, phụ nữ có thể gặp phải các vấn đề như đau vú, mệt mỏi, thay đổi tâm trạng và giảm ham muốn tình dục. Dù vậy, progesterone rất quan trọng trong việc bảo vệ sự phát triển của thai nhi. Mức progesterone bình thường dao động từ 5 đến 20 ng/mL.

2.4. FSH (Hormone kích thích nang trứng)

FSH kích thích sự phát triển của tế bào noãn và tiết estrogen. Nồng độ FSH cao có thể liên quan đến suy giảm chức năng buồng trứng hoặc rối loạn nội tiết tố như hội chứng buồng trứng đa nang. Chỉ số FSH thay đổi theo các giai đoạn trong chu kỳ kinh nguyệt.

2.5. AMH (Hormone chống Mullerian)

Dự trữ buồng trứng có thể được đánh giá qua chỉ số AMH. Mức AMH thấp có thể chỉ ra dự trữ buồng trứng yếu, khả năng đáp ứng kém với thuốc hỗ trợ sinh sản, trong khi mức AMH cao có thể dẫn đến kích thích buồng trứng quá mức khi sử dụng thuốc hỗ trợ sinh sản.

<center><em>Xét nghiệm AMH đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán và điều trị vô sinh </em></center> — Xét nghiệm AMH đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán và điều trị vô sinh

2.6. LH (Hormone hoàng thể)

LH được tiết ra từ tuyến yên, giúp trứng trưởng thành và phóng noãn, cũng như kích thích buồng trứng sản xuất estradiol. Mức LH cao có thể chỉ ra bệnh buồng trứng đa nang.

2.7. Prolactin

Hormone prolactin tham gia vào quá trình tiết sữa và ngừng rụng trứng trong thời gian cho con bú. Mặc dù mức prolactin cao ở phụ nữ đang cho con bú là bình thường, nhưng mức prolactin vượt quá mức an toàn có thể gây vô sinh.

3. Thời điểm thực hiện xét nghiệm nội tiết tố nữ

Chọn thời điểm xét nghiệm nội tiết tố nữ rất quan trọng để đảm bảo kết quả chính xác, vì nồng độ hormone nữ thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt. Dưới đây là các thời điểm lý tưởng để thực hiện các xét nghiệm. Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM chia sẻ thêm gồm:

Xét nghiệm LH và FSH: Thực hiện vào ngày thứ 2 đến thứ 4 của chu kỳ kinh nguyệt.
Xét nghiệm Progesterone: Nên làm vào ngày thứ 21 đến thứ 28 của chu kỳ (với chu kỳ 28 ngày).

Các xét nghiệm AMH, Testosterone, Estrogen và Prolactin: Các hormone này có thể xét nghiệm vào bất kỳ thời điểm nào vì nồng độ của chúng không thay đổi nhiều trong suốt chu kỳ. Tuy nhiên, tùy theo mục đích xét nghiệm, người bệnh nên thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ.

Những ai có nhu cầu xét nghiệm nội tiết tố nữ nên lựa chọn cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và nhận chỉ định phù hợp.

Nguồn: Tin y tế – trường Cao đẳng Y Dược Pasteur