Để nắm rõ những thông tin chi tiết liên quan đến khái niệm, điều kiện cũng như quy trình, thủ tục cấp phép hoạt động cho nhà Hộ sinh, bạn đọc hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây. Nội dung sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò của nhà Hộ sinh trong chăm sóc sức khỏe sinh sản, đồng thời hướng dẫn cụ thể các bước cần chuẩn bị để mở và vận hành cơ sở đúng quy định của pháp luật.
Nhà hộ sinh là gì?
Nhà Hộ sinh (còn gọi là “nhà bảo sanh”) là một hình thức tổ chức cơ sở khám, chữa bệnh, chuyên cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ trong giai đoạn mang thai, sinh nở, sau sinh; đồng thời có thể chăm sóc trẻ sơ sinh và các vấn đề liên quan đến sản phụ khoa.

Nhà hộ sinh là gì?
Cụ thể hơn, theo quy định tại Việt Nam, nhà Hộ sinh được xếp vào một trong các hình thức của cơ sở khám chữa bệnh. Tuy nhiên, nhà hộ sinh không hoàn toàn giống phòng khám sản-phụ khoa thông thường vì phạm vi hoạt động, điều kiện và giấy phép có những khác biệt.
Vai trò của nhà Hộ sinh gồm:
- Khám thai, quản lý thai sản
- Cấp cứu ban đầu, sơ cứu sản khoa
- Đỡ đẻ, chăm sóc sau sinh và trẻ sơ sinh
- Có thể bao gồm một số kỹ thuật khác liên quan đến kế hoạch hóa gia đình, sản khoa nếu đăng ký và đáp ứng đủ điều kiện
Vì vậy, nếu bạn hoặc tổ chức đang cân nhắc thành lập nhà hộ sinh thì cần hiểu rõ khái niệm, phân biệt với các cơ sở y tế khác, và chuẩn bị đáp ứng hàng loạt điều kiện pháp lý, kỹ thuật.
Điều kiện cấp phép hoạt động nhà Hộ sinh
Để được cấp giấy phép hoạt động, nhà hộ sinh cần đáp ứng về cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế và nhân sự. Dưới đây là các điều kiện chính mà bạn cần lưu ý.
Điều kiện về cơ sở vật chất
- Cơ sở phải có địa điểm cố định, xây dựng đảm bảo “an toàn chịu lực, phòng cháy chữa cháy, kiểm soát nhiễm khuẩn, an toàn bức xạ (nếu có)”, đủ điện, nước phục vụ hoạt động.
- Các phòng chức năng phải được thiết kế liên hoàn, hợp lý để thuận tiện cho khám, chữa bệnh, cấp cứu.
- Nhà hộ sinh phải có các phòng chuyên môn như: phòng khám thai, phòng khám phụ khoa, phòng đẻ, phòng nằm của sản phụ (lưu sản phụ), buồng sơ sinh.
- Diện tích tối thiểu: Ví dụ theo số liệu pháp lý – phòng khám thai/phụ khoa/phòng kỹ thuật kế hoạch hóa gia đình có tối thiểu khoảng 10 m²/phòng; buồng đẻ tối thiểu khoảng 16 m²; phòng nằm sản phụ với ít nhất từ 5 m²/giường nếu có từ 3 giường trở lên.
- Đảm bảo các điều kiện vệ sinh, xử lý rác thải y tế, vệ sinh dụng cụ, khu vực tách biệt các chất tẩy rửa/khử trùng hoặc có hợp đồng với đơn vị chuyên làm vệ sinh dụng cụ y tế.
Điều kiện về trang thiết bị y tế
- Phải có đủ trang thiết bị và dụng cụ y tế phù hợp với phạm vi hoạt động chuyên môn đã đăng ký.
- Có phương tiện vận chuyển cấp cứu trong và ngoài cơ sở. Trường hợp không có phương tiện riêng phải có hợp đồng với cơ sở khác có khả năng cấp cứu, vận chuyển người bệnh.
- Có hộp thuốc chống sốc và đủ thuốc cấp cứu chuyên khoa theo yêu cầu.
Điều kiện về nhân sự
- Người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật: là bác sĩ chuyên khoa sản-phụ khoa hoặc Hộ sinh trình độ đại học trở lên, có chứng chỉ hành nghề.
- Thời gian hành nghề hoặc trực tiếp tham gia khám, chữa bệnh về sản-phụ khoa: ít nhất 36 tháng sau khi được cấp chứng chỉ hành nghề hoặc 54 tháng trực tiếp khám, chữa bệnh.
- Nhân sự khác nếu tham gia khám chữa bệnh phải có chứng chỉ hành nghề phù hợp và làm việc trong phạm vi chuyên môn được phân công.
- Nhà hộ sinh phải hoạt động chuyên môn 24/24 giờ các ngày (nếu có tiếp nhận ca cấp cứu hoặc độ đẻ/hậu sản) theo một số văn bản mới cập nhật.
Phạm vi hoạt động chuyên môn
- Nhà Hộ sinh chỉ được thực hiện các kỹ thuật trong phạm vi đã đăng ký và đáp ứng điều kiện theo quy định.
- Từ ngày 01/01/2024, điều kiện hoạt động đối với nhà Hộ sinh được áp dụng tương tự điều kiện kinh doanh dịch vụ khám chữa bệnh.
Tóm lại: nếu dự định mở nhà Hộ sinh, bạn cần đảm bảo chuẩn bị thật tốt từ mặt bằng, phòng ốc, trang thiết bị đến đội ngũ nhân sự phù hợp và có năng lực chuyên môn.
Thủ tục và hồ sơ cấp phép hoạt động Nhà hộ sinh
Sau khi đáp ứng điều kiện như trên, bạn cần thực hiện thủ tục xin giấy phép hoạt động với bộ hồ sơ đầy đủ trình cơ quan có thẩm quyền. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết.

Thủ tục và hồ sơ cấp phép hoạt động Nhà hộ sinh
Cơ sở pháp lý
- Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2009.
- Nghị định 109/2016/NĐ‑CP (sửa đổi bởi Nghị định 155/2018/NĐ‑CP).
- Nghị định 96/2023/NĐ‑CP – cập nhật điều kiện kinh doanh dịch vụ khám chữa bệnh (áp dụng từ 2024).
Thủ tục xin giấy phép hoạt động
Chuẩn bị hồ sơ gồm các thành phần chính:
- Đơn đề nghị cấp giấy phép hoạt động theo mẫu.
- Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (cơ sở tư nhân) hoặc bản sao quyết định thành lập (cơ sở nhà nước).
- Bản sao giấy phép hành nghề và xác nhận quá trình hành nghề của người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật.
- Bản kê khai cơ sở vật chất, thiết bị y tế, danh sách nhân sự. Danh sách người hành nghề tại cơ sở bao gồm tên, số giấy phép hành nghề.
- Hợp đồng vận chuyển người bệnh nếu không có phương tiện vận chuyển riêng.
- Danh mục kỹ thuật chuyên môn đề xuất (nếu thực hiện kỹ thuật).
Nộp hồ sơ tại:
Sở Y tế tỉnh / thành phố nơi đặt trụ sở của nhà Hộ sinh
Thời gian xử lý:
Cơ quan thẩm định điều kiện hoạt động, kiểm tra thực tế tại cơ sở trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ hợp lệ.
Nếu hồ sơ hợp lệ, cấp giấy phép hoạt động; nếu không, có văn bản trả lời và nêu rõ lý do.
Lệ phí: có mức phí theo quy định; ví dụ khoảng 350.000 đ cho giấy phép đối với cơ sở khám chữa bệnh nhỏ.
Lưu ý khi làm hồ sơ
- Đảm bảo hồ sơ chính xác, đầy đủ theo mẫu và có chứng thực nếu cần.
- Kiểm tra phạm vi kỹ thuật đã đăng ký có phù hợp với năng lực thực tế của cơ sở (ví dụ: nếu thực hiện đỡ đẻ, sơ sinh thì cần thiết bị, nhân sự phù hợp).
- Chuẩn bị sẵn hợp đồng vận chuyển người bệnh hoặc phương án cấp cứu ngoài nếu không có xe cứu thương riêng.
- Giữ hồ sơ nhân sự, chứng chỉ hành nghề, xác nhận thời gian công tác bởi vì người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật là một trong các điều kiện then chốt.
- Từ 2024, nhà hộ sinh phải tuân theo điều kiện kinh doanh dịch vụ khám chữa bệnh – nên cần cập nhật các văn bản mới nếu có thay đổi.
Một số Nhà Hộ sinh uy tín
Dưới đây là những thông tin về một số Nhà Hộ Sinh giúp bạn cân nhắc xem có tốt không để phù hợp với nhu cầu của mình:
- Nhà Hộ Sinh A (nhà Hộ Sinh A 36 Ngô Quyền)
- Nhà Hộ Sinh B (141 Lò Đúc, Hà Nội)
- Nhà Hộ sinh Hồng Bàng (Nha Trang, Khánh Hòa)
- Nhà Hộ sinh Ba Đình trực thuộc TTYT quận Ba Đình (thuộc phường Điện Biên, Quận Ba Đình, Thành phố Hà Nội)
Lời khuyên
- Nhà Hộ sinh là cơ sở cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sản-phụ khoa, mang thai, sinh nở; không đơn giản là phòng khám sản thông thường.
- Để được cấp giấy phép hoạt động, phải đáp ứng đầy đủ: cơ sở vật chất (phòng khám, buồng đẻ, buồng nghỉ…), trang thiết bị y tế, nhân sự (bác sĩ/ hộ sinh tốt nghiệp đại học, có chứng chỉ, đã hành nghề đủ thời gian).
- Hồ sơ xin giấy phép cần chuẩn bị đầy đủ theo quy định, nộp tại Sở Y tế, thời gian xử lý từ 60 ngày nếu hồ sơ hợp lệ.
- Lưu ý: từ năm 2024 điều kiện hoạt động nhà Hộ sinh sẽ được áp dụng tương đương với điều kiện kinh doanh dịch vụ khám chữa bệnh – vì vậy phải theo dõi đúng các văn bản pháp luật mới.
- Trước khi đầu tư thành lập, nên thực hiện khảo sát địa điểm, thiết kế sơ đồ mặt bằng, lập bản kê thiết bị, nhân sự và xin tư vấn chuyên môn/luật để tránh phải sửa hồ sơ hoặc bị từ chối.
Hy vọng rằng với những thông tin tổng hợp mà Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đã chia sẻ ở trên, bạn đọc sẽ có thêm kiến thức hữu ích về quy trình và thủ tục thành lập nhà Hộ sinh theo quy định hiện hành.