6 loại thuốc không kê đơn có thể gây hại cho người lớn tuổi

Người lớn tuổi có nguy cơ gặp tác dụng phụ từ thuốc không kê đơn (OTC) cao hơn so với người trẻ. Vậy những loại thuốc đó là gì?

• Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ người mắc Lupus ban đỏ
• 7 loại rau lá “thuốc hạ đường huyết tự nhiên” hiệu quả cho người bệnh đái tháo đường
• Dầu cá tốt cho mắt: Công dụng và cách sử dụng hiệu quả

1. Vì sao người cao tuổi nhạy cảm hơn với thuốc?

Khi tuổi tác tăng, cơ thể xử lý thuốc khác đi. Chức năng gan và thận suy giảm khiến thuốc bị đào thải chậm hơn, làm gia tăng tác dụng phụ.

Ngoài ra, người lớn tuổi cũng nhạy cảm hơn với cả tác dụng điều trị lẫn tác dụng không mong muốn của thuốc. Vì vậy, cần thận trọng khi sử dụng thuốc cho nhóm tuổi này. Dù dùng liều thấp hơn, họ vẫn có nguy cơ cao gặp phải tác dụng phụ.

2. Các loại thuốc không kê đơn cần lưu ý khi dùng cho người cao tuổi

Dược sĩ Cao đẳng Dược TPHCM chia sẻ về các loại thuốc cần lưu ý khi dùng cho người cao tuổi gồm::

2.1 Thuốc giảm đau, chống viêm NSAID

Các thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen (Advil, Motrin), naproxen và aspirin… có thể gây loét, chảy máu dạ dày. Nguy cơ này tăng cao nếu người dùng đang uống thuốc chống đông máu hoặc mắc bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp không kiểm soát.

Dùng NSAID lâu dài có thể ảnh hưởng đến tim và thận, đặc biệt ở người lớn tuổi. Vì vậy, họ không nên tự ý sử dụng các thuốc này để giảm đau, hạ sốt.

2.2 Thuốc hạ sốt paracetamol

Paracetamol (acetaminophen, Tylenol) là thuốc hạ sốt, giảm đau phổ biến. Tuy nhiên, lạm dụng có thể gây tổn thương gan. Người cao tuổi nên dùng đúng liều khuyến cáo và tránh uống rượu trong khi sử dụng, vì kết hợp rượu với paracetamol làm tăng nguy cơ suy gan.

2.3 Thuốc chống dị ứng diphenhydramine (Benadryl)

Mặc dù Benadryl có thể được sử dụng để điều trị các phản ứng dị ứng nhẹ không thường xuyên, nhưng không nên coi nó là một giải pháp cho vấn đề mất ngủ.

Nhiều thuốc hỗ trợ giấc ngủ khác cũng chứa diphenhydramine. Hãy sử dụng chúng theo chỉ định của bác sĩ và chỉ trong khoảng thời gian mà bác sĩ khuyến cáo. Việc sử dụng lâu dài loại thuốc này có thể gây ra các vấn đề về nhận thức, như lú lẫn và suy giảm trí nhớ.

2.4 Thuốc thông mũi

Pseudoephedrine và phenylephrine là các thành phần chính có trong nhiều sản phẩm trị ngạt mũi, nhưng những loại thuốc này có thể làm tăng huyết áp, không phù hợp cho người cao tuổi.

Ngay cả khi người bệnh đang dùng thuốc điều trị huyết áp và huyết áp đã được kiểm soát, thuốc thông mũi vẫn có thể làm tăng huyết áp. Vì vậy, người bệnh không nên tự ý mua và sử dụng các loại thuốc này.

Có thể lựa chọn các phương pháp giảm nghẹt mũi không dùng thuốc hoặc tìm các sản phẩm an toàn hơn dành cho người có vấn đề huyết áp.

2.5 Thuốc trị ợ nóng

Các thuốc như omeprazole, esomeprazole, lansoprazole… giúp giảm axit dạ dày và điều trị ợ chua. Chúng chỉ nên dùng trong thời gian ngắn, nhưng nhiều người lạm dụng chúng.

Dùng lâu dài có thể làm giảm hấp thu canxi, tăng nguy cơ gãy xương, đồng thời gây tiêu chảy hoặc viêm phổi.

2.6 Thuốc nhuận tràng chứa magiê

Các thuốc chứa magiê thường được dùng để điều trị táo bón, nhưng nếu sử dụng kéo dài, chúng có thể gây tác dụng phụ, đặc biệt ở người bị bệnh thận.

Nếu bị táo bón, hãy uống đủ nước, bổ sung chất xơ và vận động thường xuyên. Nếu các biện pháp này không hiệu quả, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để tìm giải pháp an toàn hơn.

3. Người cao tuổi “nhớ nhớ quên quên”, cách nào để dùng thuốc an toàn?

Đối với người cao tuổi thường gặp tình trạng “nhớ nhớ quên quên”, việc sử dụng thuốc an toàn là rất quan trọng. Dưới đây chuyên gia, giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM là một số cách để giúp họ dùng thuốc đúng cách:

Lập lịch uống thuốc: Sử dụng đồng hồ báo thức hoặc ứng dụng nhắc nhở trên điện thoại để giúp người cao tuổi nhớ thời gian uống thuốc.

Sắp xếp thuốc theo ngày: Dùng hộp đựng thuốc có các ngăn phân theo ngày hoặc theo buổi để người cao tuổi dễ dàng nhận biết mình đã uống thuốc hay chưa.

Giải thích rõ ràng: Nếu người cao tuổi không nhớ thuốc mình đang dùng, cần giải thích rõ ràng về công dụng và thời gian uống thuốc, có thể ghi chú vào giấy hoặc dùng thẻ nhắc nhở.

Kiểm tra thường xuyên: Gia đình hoặc người chăm sóc nên theo dõi việc dùng thuốc của người cao tuổi, kiểm tra định kỳ để đảm bảo không có sự sai sót.

Chọn thuốc đơn giản: Ưu tiên sử dụng thuốc có liều lượng đơn giản, ít tương tác với nhau, tránh tình trạng quên hoặc nhầm lẫn khi dùng nhiều loại thuốc.

Tư vấn bác sĩ: Tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo rằng liệu trình thuốc phù hợp với tình trạng sức khỏe của người cao tuổi, giảm thiểu nguy cơ tác dụng phụ hoặc sai sót khi dùng thuốc.

Đảm bảo rằng việc sử dụng thuốc được thực hiện một cách có hệ thống và an toàn sẽ giúp người cao tuổi duy trì sức khỏe tốt hơn.

Nguồn: Tin Y tế – trường Cao đẳng Y Dược Pasteur