Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ người mắc Lupus ban đỏ

Lupus ban đỏ là bệnh tự miễn mãn tính gây tổn thương nhiều cơ quan như da, khớp, thận, hệ thần kinh. Dinh dưỡng hợp lý giúp kiểm soát triệu chứng, cải thiện chất lượng sống, tăng cường miễn dịch, giảm viêm và hạn chế biến chứng cho người bệnh.

Bài viết này sẽ phân tích những nguyên tắc dinh dưỡng cần thiết và gợi ý các thực phẩm lành mạnh dành cho người mắc lupus ban đỏ, giúp họ sống khỏe mạnh hơn trong hành trình đối phó với bệnh. Dưới đây, giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM – trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ:

1. Tổng quan về bệnh lupus ban đỏ

Lupus ban đỏ là một bệnh tự miễn, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm các mô và cơ quan khỏe mạnh. Bệnh có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận trong cơ thể như da, khớp, thận, tim, phổi và hệ thần kinh. Lupus ban đỏ được phân thành hai dạng chính:

Lupus ban đỏ hệ thống (SLE – Systemic Lupus Erythematosus): Là dạng phổ biến nhất, gây ảnh hưởng toàn cơ thể.

Lupus ban đỏ dạng đĩa (Discoid Lupus Erythematosus): Tập trung chủ yếu ở da, thường gây phát ban và tổn thương da.

1.1. Nguyên Nhân bệnh lupus ban đỏ

Nguyên nhân chính xác của lupus ban đỏ vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, các yếu tố di truyền, môi trường, nội tiết tố và nhiễm trùng có thể góp phần kích hoạt bệnh. Phụ nữ, đặc biệt ở độ tuổi từ 15-45, có nguy cơ mắc bệnh cao hơn đáng kể.

Các triệu chứng bệnh lupus ban đỏ

1.2. Triệu Chứng bệnh lupus ban đỏ

Lupus ban đỏ có các biểu hiện đa dạng, tùy thuộc vào cơ quan bị ảnh hưởng. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:

Phát ban trên da (đặc trưng là ban hình cánh bướm ở mặt).

Đau khớp, sưng khớp.

Mệt mỏi kéo dài.

Sốt không rõ nguyên nhân.

Rụng tóc, loét miệng.

1.3. Điều Trị

Hiện nay, lupus ban đỏ chưa thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát bằng thuốc và lối sống lành mạnh. Các loại thuốc thường được sử dụng gồm thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs), corticosteroid, thuốc ức chế miễn dịch và thuốc sinh học.

Việc tuân thủ điều trị, kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý và quản lý căng thẳng, giúp người bệnh giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

2. Chế độ dinh dưỡng phù hợp cho bệnh nhân lupus ban đỏ

Lupus ban đỏ là một bệnh tự miễn mạn tính, và chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ kiểm soát triệu chứng cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Chia sẻ với sinh viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM một số gợi ý về chế độ dinh dưỡng phù hợp gồm:

2.1. Tăng cường thực phẩm chống viêm

Rau củ và trái cây: Chứa nhiều chất chống oxy hóa (vitamin C, E, beta-carotene) giúp giảm viêm.

Cá béo: Như cá hồi, cá thu, chứa omega-3 giúp giảm viêm và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.

Gia vị chống viêm: Nghệ, gừng, và tỏi.

2.2. Bổ sung thực phẩm giàu canxi và vitamin D

Lupus và các thuốc corticosteroid có thể làm tăng nguy cơ loãng xương. Thực phẩm như sữa, phô mai ít béo, sữa hạt bổ sung canxi, hoặc viên uống vitamin D là cần thiết.

2.3. Hạn chế thực phẩm kích viêm

Đường và thực phẩm chế biến: Giảm lượng đồ ngọt, đồ chiên, thức ăn nhanh vì chúng có thể làm tăng viêm.

Chất béo bão hòa và chất béo trans: Tránh thực phẩm như mỡ động vật, bơ thực vật.

2.4. Hạn chế muối

Đặc biệt quan trọng nếu bệnh nhân có biến chứng thận hoặc huyết áp cao.

2.5. Cân bằng protein

Chọn protein từ thịt nạc, cá, đậu, và các loại hạt. Nếu có vấn đề về thận, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh lượng protein phù hợp.

2.6. Uống đủ nước

Đảm bảo đủ nước để hỗ trợ chức năng thận và giảm mệt mỏi.

2.7. Thực phẩm chứa chất xơ

Ngũ cốc nguyên hạt, rau củ quả giúp hỗ trợ tiêu hóa và giảm nguy cơ táo bón do ít vận động hoặc do thuốc.

Người bệnh lupus ban đỏ nên ăn thực phẩm giàu chất xơ

2.8. Tránh rượu bia

Rượu có thể gây tương tác với thuốc điều trị hoặc làm nặng thêm tình trạng bệnh.

2.9. Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa

Chọn thực phẩm: Các loại quả mọng (dâu tây, việt quất, mâm xôi), rau xanh đậm (rau bina, cải xoăn) và hạt.

Lợi ích: Các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do stress oxy hóa, một yếu tố thường gặp ở bệnh nhân lupus.

2.10. Hỗ trợ hệ miễn dịch một cách tự nhiên

Thực phẩm giàu kẽm: Hàu, hạt bí, đậu lăng, thịt gia cầm giúp tăng cường miễn dịch.

Vitamin C: Cam, bưởi, chanh, ớt chuông đỏ, và kiwi hỗ trợ hệ miễn dịch mạnh mẽ hơn.

2.11. Cẩn thận với các thực phẩm có nguy cơ gây kích ứng

Đậu nành và cỏ linh lăng (alfalfa): Một số nghiên cứu cho thấy các chất trong thực phẩm này có thể kích hoạt triệu chứng lupus ở một số người.

Gluten: Nếu bệnh nhân có triệu chứng không dung nạp gluten, cần tránh bánh mì, mì ống và các sản phẩm từ lúa mì.

2.12. Lên kế hoạch bữa ăn phù hợp

Chia nhỏ bữa ăn: Ăn 5–6 bữa nhỏ trong ngày giúp duy trì năng lượng và giảm áp lực lên hệ tiêu hóa.

Giảm thức ăn gây no lâu: Như đồ ăn nhiều dầu mỡ, để tránh cảm giác nặng bụng hoặc khó chịu.

Nguồn: Tin y tế – trường Cao đẳng Y Dược Pasteur