BỆNH BẠCH HẦU: TRIỆU CHỨNG, LÂY TRUYỀN VÀ CHẨN ĐOÁN

Hiện nay, có trường hợp tử vong do bệnh bạch hầu, làm người dân lo ngại về căn bệnh nguy hiểm này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin về triệu chứng của bệnh bạch hầu, khả năng lây lan, và các phương pháp chẩn đoán hiệu quả.

Bệnh bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra

1. Thông tin tổng quan về bệnh bạch hầu

Bệnh bạch hầu, được gọi là Diphtheria trong tiếng Anh, là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra. Bệnh này gây ra sự hình thành màng giả dày, dai, màu xám nhạt hoặc trắng, chứa vi khuẩn, tế bào biểu mô hoại tử, đại thực bào và fibrin.

Vi khuẩn bạch hầu gắn kết chặt và phủ kín các bộ phận như amidan, hầu họng, thanh quản, mũi, và có thể lan truyền xuống phế quản, gây nên tắc nghẽn đường hô hấp và khó thở. Bệnh cũng có thể phát triển trên da và các màng niêm mạc khác như màng kết mạc mắt hoặc các bộ phận sinh dục.

Theo cô Trương Thị Thanh Nga giảng viên Cao đẳng điều dưỡng TPHCM cho biết: bệnh bạch hầu có thể lan truyền nhanh chóng và gây dịch bệnh nếu không được kiểm soát kịp thời, đặc biệt là đối với trẻ em dưới 15 tuổi chưa được tiêm chủng đầy đủ

1.1. Phân loại bệnh bạch hầu như sau:

Bạch hầu họng

Bạch hầu thanh quản

Bạch hầu mũi

Bạch hầu mắt

Bạch hầu da …

1.2. Triệu chứng của bệnh bạch hầu:

Thường bao gồm sốt nhẹ, ho, khản tiếng, đau họng, và cảm giác chán ăn. Dấu hiệu điển hình để nhận biết bệnh là màng giả xuất hiện dày, dai, màu xám nhạt hoặc trắng ngà sau khoảng 2-3 ngày từ khi mắc bệnh.

Bệnh bạch hầu dễ dàng nhận biết qua giả mạc tại thanh quản hoặc từ hầu họng lan xuống

2. Bệnh bạch hầu có khả năng lây lan cao không?

Bệnh bạch hầu đang gây lo ngại lớn vì khả năng lây lan cao, đặc biệt là ở các khu vực miền núi phía Bắc như Hà Giang, Điện Biên, Tuyên Quang, Thái Nguyên, nơi có tỷ lệ tiêm chủng thấp. Các trường hợp gần đây như ca tử vong ở Nghệ An và ca mắc ở Bắc Giang từng tiếp xúc với bệnh nhân tử vong đã làm gia tăng nỗi lo ngại của người dân về căn bệnh nguy hiểm này. Bệnh bạch hầu lây lan qua nhiều hình thức khác nhau, chủ yếu thông qua các đường sau:

2.1. Lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp:

Theo các chuyên gia y tế, đây là cách thường gặp nhất để vi khuẩn bạch hầu lây lan từ người bệnh sang người khỏe mạnh thông qua các hoạt động như nói chuyện hoặc hắt hơi. Vi khuẩn có thể được truyền qua giọt bắn chứa vi khuẩn bạch hầu trong không khí, khiến người khỏe mạnh vô tình hít phải và nhiễm bệnh, đặc biệt nguy hiểm đối với những người chưa có hệ miễn dịch đầy đủ.

2.2. Lây truyền qua vật trung gian ngoài đường hô hấp:

Bệnh bạch hầu cũng có thể lây truyền qua vật trung gian ngoài đường hô hấp. Điều này đặc biệt nguy hiểm khi người lành tiếp xúc với các vật dụng bị nhiễm vi khuẩn bạch hầu, như chất bài tiết hoặc giọt bắn từ người mang bệnh.

Thời gian ủ bệnh của bạch hầu thường kéo dài từ 2 đến 5 ngày, có những trường hợp kéo dài hơn. Do đó, việc nhận diện và hiểu rõ các con đường lây truyền của bệnh là cần thiết để có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

3. Các phương pháp chẩn đoán của bệnh bạch hầu

Việc chẩn đoán bệnh bạch hầu là vô cùng quan trọng do bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng và đe dọa tính mạng. Để bảo vệ sức khỏe cá nhân và gia đình, người dân nên tuân thủ các biện pháp sau:

Tiêm chủng đầy đủ và lịch trình đúng lịch.
Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch.
Che miệng, mũi khi hoặc hắt hơi.
Vệ sinh nhà cửa, trường học, nơi làm việc để đảm bảo thông thoáng.
Vệ sinh miệng – mũi – họng mỗi ngày.
Hạn chế tiếp xúc với người đã mắc bệnh hoặc nghi ngờ đã mắc bệnh.

Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào của cơ thể, đặc biệt là triệu chứng của bệnh bạch hầu, người dân cần đi khám ngay tại các cơ sở y tế. Bác sĩ sẽ tiến hành lấy mẫu bệnh phẩm từ họng hoặc mẫu mô từ vết thương nhiễm trùng để tiến hành xét nghiệm và xác định có phải là vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae hay không.

Các phương pháp xét nghiệm để chẩn đoán và theo dõi bệnh bạch hầu cô Thanh Nga chia sẻ với sinh viên Cao đẳng Y Dược TPHCM bao gồm:

– Xét nghiệm sàng lọc vi khuẩn bạch hầu:

Mẫu bệnh phẩm: Dịch họng
Giá trị xét nghiệm: Đánh giá sơ bộ về hình thái vi khuẩn và phát hiện nguyên nhân gây bệnh
Thời gian trả kết quả xét nghiệm: sau khi nhận mẫu 90 phút

– Xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn, định danh và xác định kháng thuốc tự động:

Mẫu bệnh phẩm: Dịch họng
Giá trị xét nghiệm: Định danh chính xác nguyên nhân gây nhiễm trùng và xác định độ nhạy cảm/kháng thuốc của vi khuẩn
Thời gian trả kết quả xét nghiệm: sau khi nhận mẫu từ 2-4 ngày