Xét nghiệm Ferritin là gì? Những điều quan trọng bạn nên biết

Trong các xét nghiệm máu thường quy, Xét nghiệm Ferritin đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá tình trạng dự trữ sắt của cơ thể. Đây là một xét nghiệm đơn giản nhưng mang lại nhiều thông tin giá trị, giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây thiếu máu, rối loạn chuyển hóa sắt hoặc một số bệnh lý gan. Vậy Xét nghiệm Ferritin là gì, và tại sao chỉ số này lại quan trọng đến vậy?

Ferritin là gì?

Ferritin là một loại Protein có chức năng dự trữ sắt trong cơ thể. Phần lớn Ferritin được tìm thấy trong gan, tủy xương, lách và một phần nhỏ tồn tại trong máu. Khi cơ thể cần sắt để sản xuất hồng cầu, Ferritin sẽ giải phóng sắt ra khỏi kho dự trữ để phục vụ quá trình này.

Nói cách khác, Ferritin là “kho chứa sắt” của cơ thể, phản ánh lượng sắt mà cơ thể đang có. Nếu nồng độ Ferritin trong máu thấp, điều đó cho thấy cơ thể đang thiếu sắt, nguyên nhân phổ biến dẫn đến thiếu máu. Ngược lại, khi Ferritin tăng cao, có thể là dấu hiệu cảnh báo thừa sắt, viêm nhiễm mạn tính, bệnh gan, hoặc một số rối loạn khác.

Xét nghiệm Ferritin là gì?

Xét nghiệm Ferritin là xét nghiệm máu giúp đo nồng độ Ferritin trong huyết thanh, qua đó đánh giá lượng sắt dự trữ trong cơ thể. Đây là một trong những phương pháp phổ biến được sử dụng trong chẩn đoán và theo dõi các bệnh liên quan đến thiếu máu do thiếu sắt hoặc rối loạn chuyển hóa sắt.

Vậy Ferritin là Xét nghiệm gì? Hiểu đơn giản, đây là xét nghiệm giúp xác định xem cơ thể bạn đang có đủ sắt để sản xuất hồng cầu hay không. Chỉ số Ferritin phản ánh lượng sắt dự trữ, chứ không chỉ lượng sắt đang lưu hành trong máu. Do đó, xét nghiệm này thường được chỉ định cùng với các xét nghiệm khác như huyết sắc tố (Hb), hematocrit (Hct) hoặc iron (Fe) để có đánh giá toàn diện hơn.

Tại các Trường Cao đẳng Y Dược, sinh viên ngành Cao đẳng Xét Nghiệm được học chi tiết về quy trình thực hiện xét nghiệm Ferritin, cách đọc kết quả cũng như ý nghĩa lâm sàng của chỉ số này, nhằm phục vụ tốt cho công tác xét nghiệm và chẩn đoán sau khi ra trường.

Khi nào cần làm xét nghiệm Ferritin?

Bác sĩ thường chỉ định Xét nghiệm Ferritin khi nghi ngờ bệnh nhân mắc thiếu máu do thiếu sắt hoặc thừa sắt. Một số dấu hiệu cảnh báo có thể bao gồm:

• Cơ thể mệt mỏi, yếu sức, hoa mắt chóng mặt;
• Da nhợt nhạt, niêm mạc nhợt, móng tay dễ gãy;
• Khó thở, tim đập nhanh khi vận động;
• Rụng tóc, khô da;
• Đau khớp, đau bụng hoặc có bất thường về gan.

Ngoài ra, xét nghiệm còn được chỉ định trong các trường hợp:

• Theo dõi hiệu quả điều trị thiếu máu bằng thuốc bổ sung sắt;
• Kiểm tra tình trạng bệnh gan mạn tính hoặc viêm nhiễm kéo dài;
• Theo dõi bệnh nhân truyền máu nhiều lần, nhằm kiểm soát tình trạng tích lũy sắt;

Quy trình thực hiện xét nghiệm Ferritin

Quy trình thực hiện xét nghiệm Ferritin khá đơn giản, an toàn và nhanh chóng. Bệnh nhân không cần chuẩn bị quá nhiều, tuy nhiên để kết quả chính xác nhất, nên nhịn ăn ít nhất 8 tiếng trước khi lấy máu.

Các bước tiến hành thường bao gồm:

• Lấy mẫu máu tĩnh mạch: Thường ở vùng khuỷu tay;
• Xử lý mẫu máu: Mẫu được ly tâm để tách huyết thanh;
• Phân tích mẫu: Huyết thanh được đưa vào máy xét nghiệm để xác định nồng độ Ferritin bằng phương pháp miễn dịch hóa phát quang hoặc ELISA;
• Trả kết quả: Kết quả được so sánh với chỉ số bình thường và bác sĩ sẽ giải thích ý nghĩa cụ thể.

Toàn bộ quy trình chỉ mất khoảng 5–10 phút, và bệnh nhân có thể nhận kết quả sau vài giờ hoặc trong ngày.

Chỉ số Ferritin bình thường và ý nghĩa lâm sàng

Kết quả xét nghiệm Ferritin được biểu thị bằng nanogram trên mililit (ng/mL). Mức bình thường có thể khác nhau giữa các phòng xét nghiệm, nhưng thông thường như sau:

• Nam giới: 30 – 400 ng/mL;
• Nữ giới: 13 – 150 ng/mL.

Ý nghĩa kết quả xét nghiệm Ferritin

• Ferritin thấp: Thường gặp ở người bị thiếu máu do thiếu sắt, chế độ ăn thiếu sắt, mất máu mạn tính (do kinh nguyệt, xuất huyết tiêu hóa,…).
• Ferritin cao: Có thể là dấu hiệu của bệnh gan, viêm nhiễm mạn tính, ung thư, hoặc bệnh thừa sắt di truyền (hemochromatosis).

Cần lưu ý rằng, Ferritin là Protein phản ứng pha cấp, nghĩa là nó có thể tăng tạm thời khi cơ thể bị viêm hoặc nhiễm trùng. Do đó, Bác sĩ sẽ thường dựa vào nhiều xét nghiệm khác nhau để chẩn đoán chính xác.

Tại sao xét nghiệm Ferritin lại quan trọng?

Theo các giảng viên ngành Xét nghiệm tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho hay, Ferritin đóng vai trò quan trọng trong quản lý và chuyển hóa sắt, một yếu tố thiết yếu cho quá trình tạo máu. Khi Ferritin giảm, cơ thể sẽ thiếu nguyên liệu để sản xuất hồng cầu, dẫn đến thiếu máu. Ngược lại, Ferritin tăng cao có thể gây tổn thương gan, tim, tụy và các cơ quan khác do tích tụ sắt quá mức.

Do đó, Xét nghiệm Ferritin là công cụ hữu ích để:

• Phát hiện sớm tình trạng thiếu sắt hoặc thừa sắt;
• Theo dõi hiệu quả điều trị bệnh thiếu máu;
• Giúp Bác sĩ đánh giá chính xác các bệnh lý liên quan đến chuyển hóa sắt.

Lưu ý trước và sau khi xét nghiệm Ferritin

Để đảm bảo kết quả xét nghiệm Ferritin chính xác, bạn nên lưu ý:

• Nhịn ăn ít nhất 8 tiếng trước khi lấy máu;
• Tránh uống rượu, cà phê hoặc dùng thuốc bổ sung sắt trước khi xét nghiệm;
• Báo với Bác sĩ nếu bạn đang dùng thuốc kháng sinh, vitamin C, hay thuốc chống viêm, vì chúng có thể ảnh hưởng đến kết quả;
• Sau khi lấy máu, bạn có thể sinh hoạt bình thường.

Xét nghiệm Ferritin là một phương pháp cận lâm sàng quan trọng giúp đánh giá lượng sắt dự trữ trong cơ thể. Hiểu rõ xét nghiệm Ferritin là gì và Ferritin là xét nghiệm gì sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe, phát hiện sớm tình trạng thiếu hoặc thừa sắt để có hướng điều trị phù hợp.

Nếu bạn có các triệu chứng mệt mỏi, da xanh xao hoặc nghi ngờ thiếu máu, hãy đến cơ sở y tế uy tín để được xét nghiệm Ferritin và tư vấn chuyên khoa kịp thời. Việc kiểm tra định kỳ không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe mà còn phòng ngừa hiệu quả nhiều bệnh lý nguy hiểm liên quan đến chuyển hóa sắt.