SOP trong ngành Dược là gì? Các quy trình chuẩn cần có tại nhà thuốc GPP

Các quy trình thao tác chuẩn (SOP) giúp mọi hoạt động trong các lĩnh vực diễn ra thuận lợi và hiệu quả hơn. SOP trong ngành Dược có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nhà thuốc vận hành đúng quy trình và đạt tiêu chuẩn GPP. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về nội dung này.

SOP trong ngành Dược là gì?

Theo Giảng viên Cao đẳng Dược Hà Nội cho biết, SOP trong ngành Dược là tài liệu mô tả chi tiết và tuần tự các bước thực hiện của một hoạt động cụ thể trong nhà thuốc, chẳng hạn như mua bán thuốc theo đơn, xử lý khiếu nại về đơn thuốc hay kiểm tra chất lượng thuốc. Thuật ngữ SOP là viết tắt của Standard Operating Procedure, nghĩa là Quy trình thao tác chuẩn.

12 SOP trong ngành Dược mà nhà thuốc GPP cần thực hiện

Sau khi đã nắm được SOP trong ngành Dược là gì thì xin mời bạn đọc cùng theo dõi chi tiết 12 quy trình thao tác chuẩn (SOP) trong ngành Dược mà Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đã tổng hợp như sau:

Mua thuốc
Đây là bước đầu tiên và quan trọng trong hoạt động của một nhà thuốc. Dược sĩ cần đảm bảo chất lượng, cung ứng đủ và đúng loại thuốc theo nhu cầu người tiêu dùng.
Quy trình thực hiện gồm:

• Lựa chọn nhà cung cấp dược phẩm uy tín;
• Thanh toán khi giao dịch mua thuốc;
• Kiểm tra chất lượng thuốc trước khi nhập kho và bán ra thị trường.

Bán và tư vấn sử dụng thuốc theo đơn
Quy trình bán thuốc theo đơn phải đảm bảo an toàn và đúng quy định. Các bước thực hiện gồm:

• Chào hỏi khách hàng;
• Kiểm tra tính hợp lệ của đơn thuốc;
• Tìm và chọn thuốc đúng theo đơn;
• Hướng dẫn sử dụng thuốc cho người bệnh;
• Lưu trữ thông tin, thu tiền và giao thuốc.

Bán thuốc không theo đơn
Với thuốc không kê đơn, Dược sĩ cần tìm hiểu tình trạng sức khỏe của khách hàng để tư vấn phù hợp. Các bước thực hiện tương tự bán thuốc theo đơn nhưng cần nhấn mạnh việc hỏi bệnh và hướng dẫn kỹ lưỡng về cách dùng thuốc.

Bảo quản và theo dõi chất lượng thuốc

Đây là hoạt động bắt buộc để đảm bảo thuốc luôn đạt chất lượng tốt.
Dược sĩ cần:

• Sắp xếp và bảo quản thuốc đúng quy định;
• Thường xuyên kiểm tra hạn sử dụng và tình trạng thuốc trong kho.

Giải quyết khiếu nại và thu hồi thuốc
Khi có phản ánh hoặc yêu cầu thu hồi thuốc, nhà thuốc cần xử lý nhanh chóng và đúng quy định:

• Thông báo ngừng kinh doanh sản phẩm lỗi;
• Kiểm tra, rà soát số lượng thuốc bị ảnh hưởng;
• Nhận và thống kê thuốc thu hồi;
• Báo cáo kết quả cho cơ quan quản lý có thẩm quyền.

Đào tạo nhân viên

• Với nhân viên mới: cần hướng dẫn về quy trình SOP, cách giao tiếp, ghi chép và bảo quản thuốc;
• Với nhân viên cũ: cần đào tạo định kỳ để cập nhật kiến thức, kỹ năng và quy định mới trong ngành Dược.

Tư vấn điều trị
Dược sĩ cần có kỹ năng lắng nghe, tổng hợp thông tin bệnh nhân và đưa ra lời khuyên phù hợp. Quy trình gồm:

• Giao tiếp, chào hỏi khách hàng;
• Tìm hiểu tình trạng sức khỏe, tiền sử bệnh;
• Tư vấn cách dùng thuốc và lưu ý khi điều trị;
• Bảo mật thông tin người bệnh.

Hướng dẫn vệ sinh nhà thuốc
Nhà thuốc cần giữ gìn vệ sinh sạch sẽ:

• Hằng ngày: vệ sinh nền nhà, tủ, mặt kính;
• Hằng tuần: làm sạch tường, cửa, thiết bị;
• Hằng tháng: sắp xếp lại giá kệ, khu trưng bày thuốc.

Hướng dẫn ra đơn thuốc lẻ
SOP quy định rõ việc chia nhỏ thuốc, đảm bảo vệ sinh và tránh nhiễm chéo. Dược sĩ cần thao tác cẩn thận khi tách thuốc khỏi vỉ, chai, lọ và lưu trữ đúng quy định.

Ghi chép nhiệt độ và độ ẩm

Thuốc và các sản phẩm dược phẩm là loại hàng hóa đặc biệt, cần được bảo quản trong điều kiện nhiệt độ và độ ẩm phù hợp để đảm bảo chất lượng khi đến tay người dùng. Các yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến độ ổn định và hiệu quả của thuốc.

Theo quy định, nhiệt độ bảo quản không được vượt quá 30°C và độ ẩm không quá 75%. Dược sĩ cần thực hiện các bước sau:

• Kiểm tra và ghi nhận nhiệt độ, độ ẩm ít nhất 2 lần mỗi ngày, ví dụ vào lúc 9 giờ sáng và 3 giờ chiều, đảm bảo thao tác đúng với cả thiết bị tự ghi và không tự ghi;
• Khi phát hiện bất thường, nhân viên cần nhanh chóng điều chỉnh điều hòa, báo cáo cho Dược sĩ phụ trách hoặc người quản lý để khắc phục kịp thời;
• Nếu thiết bị đo gặp sự cố hoặc hư hỏng, phải thông báo ngay cho bộ phận có thẩm quyền để tiến hành sửa chữa, đảm bảo việc bảo quản thuốc luôn đạt tiêu chuẩn theo SOP trong ngành Dược.

Sắp xếp và trưng bày thuốc
Thuốc cần được bố trí khoa học, dễ tìm, dễ kiểm tra.
Nguyên tắc sắp xếp:

• Theo nhóm thuốc và điều kiện bảo quản;
• Tuân thủ quy định chuyên môn;
• Áp dụng nguyên tắc FEFO (hết hạn trước dùng trước) và FIFO (nhập trước xuất trước).

Hủy thuốc phải kiểm soát đặc biệt
Khi có yêu cầu hủy thuốc, Dược sĩ hoặc người phụ trách phải tuân thủ đúng quy trình. Việc hủy cần được ghi nhận và báo cáo cụ thể lên cơ quan chức năng, đảm bảo minh bạch và không để thuốc hư hỏng, quá hạn tiếp tục lưu hành.

Trên đây là những thông tin tổng hợp về SOP trong ngành Dược. Việc hiểu và áp dụng đúng các quy trình thao tác chuẩn sẽ giúp Dược sĩ và chủ nhà thuốc vận hành hiệu quả hơn, đảm bảo tuân thủ quy định và giảm thiểu sai sót trong quá trình làm việc.