Review ngành Y học cổ truyền: Những điều cần biết trước khi chọn nghề

Ngành Y học cổ truyền ngày càng được quan tâm nhờ xu hướng chăm sóc sức khỏe bằng thảo dược và các phương pháp trị liệu tự nhiên. Để quyết định có nên theo học hay không, bạn cần hiểu rõ đặc điểm nghề, cơ hội việc làm và các hệ đào tạo. Bài viết này sẽ review ngành Y học cổ truyền một cách khách quan, giúp bạn dễ dàng đưa ra lựa chọn phù hợp.

Ngành Y học cổ truyền là gì?

Y học cổ truyền nghiên cứu cơ thể con người dựa trên lý luận âm dương – ngũ hành, khí huyết và tạng phủ. Ngành này sử dụng các phương pháp điều trị như:

• Châm cứu;
• Bấm huyệt;
• Xoa bóp – cứu – giác;
• Dưỡng sinh;
• Bào chế và sử dụng thuốc thảo dược.

Điểm đặc trưng của ngành là kết hợp giữa tri thức truyền thống và kiến thức y học hiện đại, giúp quá trình chẩn đoán – điều trị toàn diện hơn.

Học ngành Y học cổ truyền có khó không?

Theo các giảng viên Cao đẳng Y học cổ truyền Hà Nội cho hay, ngành này khó ở tính chính xác, tỉ mỉ và kiến thức nền tảng sâu rộng. Người học phải tiếp cận hai hệ kiến thức song song:

Kiến thức Y học hiện đại

Bao gồm giải phẫu, sinh lý, bệnh học, dược lý, xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh.

Kiến thức Y học cổ truyền

Môn học đặc thù như:

• Lý luận YHCT;
• Bệnh học YHCT;
• Châm cứu – xoa bóp;
• Dược liệu – đông dược;
• Phục hồi chức năng theo phương pháp cổ truyền.

Ngoài ra, sinh viên cần thực hành nhiều, từ châm cứu, bấm huyệt cho đến bào chế thuốc. Vì vậy, ngành đòi hỏi sự kiên trì và niềm yêu thích thực sự.

Review các hệ đào tạo ngành Y học cổ truyền

Tại Việt Nam hiện có 4 hệ đào tạo chính: Trung cấp – Cao đẳng – Đại học – Sau đại học. Mỗi hệ đều có ưu – nhược điểm khác nhau tùy theo mục tiêu của người học.

Hệ Trung cấp

Đối tượng phù hợp: Người học nghề nhanh, muốn sớm làm trợ lý kỹ thuật YHCT.

Ưu điểm:

• Thời gian học ngắn (1 – 2 năm);
• Tập trung thực hành nghề: xoa bóp, bấm huyệt, hỗ trợ điều trị;
• Học phí thấp hơn.

Hạn chế:

• Chức danh nghề nghiệp hạn chế;
• Khó mở phòng khám, phạm vi hành nghề giới hạn;
• Muốn nâng cao phải liên thông lên Cao đẳng hoặc Đại học.

Nhận định khách quan: Hệ này phù hợp cho người chuyển nghề nhanh hoặc làm kỹ thuật viên trị liệu.

Hệ Cao đẳng Y học cổ truyền

Được giảng dạy tại nhiều Trường Cao đẳng Y Dược trên cả nước 

Ưu điểm:

• Thời gian học 2–3 năm, cân bằng giữa lý thuyết và thực hành;
• Kỹ năng nghề tốt, có thể làm việc ngay sau tốt nghiệp;
• Liên thông đại học dễ dàng;
• Chi phí vừa phải.

Hạn chế:

• Kiến thức nghiên cứu, lý luận chưa sâu như hệ Đại học;
• Muốn trở thành Bác sĩ YHCT phải học tiếp lên Đại học.

Nhận định khách quan: Hệ Cao đẳng phù hợp với những ai cần ra nghề sớm nhưng vẫn muốn có cơ hội nâng cấp trình độ trong tương lai.

Hệ Đại học Y học cổ truyền

Đây là hệ đào tạo chuyên sâu, giúp người học trở thành Bác sĩ Y học cổ truyền.

Ưu điểm:

• Kiến thức bài bản, sâu rộng về cả YHCT và Tây y;
• Có quyền khám, kê đơn, điều trị độc lập;
• Cơ hội làm việc tại bệnh viện tuyến tỉnh, Trung ương;
• Thu nhập cao hơn.

Hạn chế

• Thời gian đào tạo dài (5–6 năm);
• Khối lượng kiến thức nặng, yêu cầu điểm đầu vào khá cao;
• Áp lực học tập lớn và cần thực hành nhiều.

Nhận định khách quan: Hệ Đại học phù hợp cho người muốn theo đuổi nghề y lâu dài và có định hướng trở thành Bác sĩ.

Sau đại học (Chuyên khoa, Thạc sĩ, Tiến sĩ)

Dành cho người muốn chuyên sâu vào nghiên cứu hoặc trở thành chuyên gia – giảng viên.

Ưu điểm:

• Cơ hội thăng tiến cao;
• Thu nhập tốt, làm việc ở vị trí chuyên môn cao cấp;
• Phát triển năng lực giảng dạy và nghiên cứu khoa học.

Hạn chế:

• Yêu cầu cao, thời gian đào tạo lâu;
• Phù hợp cho người có định hướng phát triển học thuật hoặc quản lý y tế.

Cơ hội việc làm ngành Y học cổ truyền

Sinh viên tốt nghiệp ngành Y học cổ truyền có thể làm việc tại:

• Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương, tỉnh, huyện;
• Khoa YHCT tại bệnh viện đa khoa;
• Phòng khám châm cứu – bấm huyệt;
• Trung tâm vật lý trị liệu – phục hồi chức năng;
• Cơ sở bào chế dược liệu, sản xuất đông dược;
• Học viện, trường y, viện nghiên cứu.

Ngoài ra, khi đủ điều kiện, người làm nghề có thể mở phòng chẩn trị Y học cổ truyền, mang lại thu nhập cao và ổn định.

Thu nhập nghề Y học cổ truyền

Mức thu nhập phụ thuộc vào trình độ và nơi làm việc:

• Trung cấp: 6–10 triệu/tháng;
• Cao đẳng: 8–15 triệu/tháng;
• Đại học – Bác sĩ YHCT: 12–25 triệu/tháng hoặc hơn;
• Mở phòng khám, làm chuyên gia trị liệu: 20–40 triệu/tháng, thậm chí cao hơn

Ngành này có lợi thế là tay nghề càng cao, thu nhập càng tăng theo thời gian.

Nên học ngành Y học cổ truyền ở đâu?

Tùy mục tiêu cá nhân, bạn có thể chọn:

• Hệ Đại học: Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam, Đại học Y Dược TP.HCM, Đại học Y Dược Huế…;
• Hệ Cao đẳng: Các Trường Cao đẳng Y Dược;
• Hệ Trung cấp: Phù hợp người muốn học nghề nhanh.

Quan trọng nhất vẫn là chọn trường có:

• Thực hành châm cứu – xoa bóp đầy đủ;
• Giảng viên có kinh nghiệm lâm sàng;
• Cơ sở y tế liên kết thực tập;
• Chương trình đào tạo bám sát thực tế.

Có nên chọn ngành Y học cổ truyền?

Ngành này phù hợp nếu bạn:

• Yêu thích chữa bệnh bằng phương pháp tự nhiên;
• Kiên nhẫn, tỉ mỉ, cẩn thận;
• Muốn lựa chọn ngành có nhu cầu nhân lực cao;
• Mong muốn thu nhập ổn định và cơ hội phát triển dài hạn.

Ngược lại, nếu bạn không thích trị liệu trực tiếp, không thích tiếp xúc bệnh nhân hoặc sợ áp lực học y thì nên cân nhắc.

Qua review ngành Y học cổ truyền cho thấy đây là lĩnh vực giàu tiềm năng, cơ hội việc làm ổn định và có nhiều lựa chọn về hệ đào tạo. Tùy mục tiêu và năng lực, bạn có thể học Trung cấp, Cao đẳng, Đại học hoặc tiếp tục nâng cao sau đại học. Việc chọn đúng cơ sở đào tạo sẽ giúp bạn xây dựng nền tảng chuyên môn vững chắc và phát triển bền vững trong tương lai.