Dược động học là gì và quá trình thuốc đi vào cơ thể diễn ra như thế nào?

Trong nghiên cứu Dược phẩm, các chỉ số Dược động học đóng vai trò quan trọng đối với hiệu quả sử dụng thuốc. Vậy Dược động học thực sự là gì và những yếu tố nào ảnh hưởng đến các chỉ số này? Hãy cùng chúng tôi khám phá chi tiết hơn qua bài viết dưới đây.

1. Dược động học là gì?

Dược sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM chia sẻ gồm:

Dược động học nghiên cứu tác động và biến đổi của cơ thể đối với thuốc. Nó chịu ảnh hưởng trực tiếp từ các yếu tố liên quan đến đặc tính hóa học của thuốc và tình trạng của người bệnh.

Cụ thể, dược động học mô tả cách thức cơ thể tác động lên một loại thuốc sau khi thuốc được đưa vào cơ thể, qua các cơ chế hấp thụ, phân phối, sự thay đổi hóa học của thuốc trong cơ thể, và quá trình bài tiết các chất chuyển hóa của thuốc.

Dược động học là cơ sở để xác định loại thuốc điều trị cho bệnh nhân, liều lượng sử dụng, khoảng cách giữa các lần dùng thuốc, hoặc điều chỉnh liều trong trường hợp có bất thường về sinh lý hoặc bệnh lý.

Trong dược động học, có hai chỉ số cơ bản là độ thanh thải và thể tích phân bố. Thông số quan trọng thứ ba là thời gian bán thải, có thể được xem như hằng số tốc độ thải trừ và được xác định bởi độ thanh thải và thể tích phân bố.

Dược động học thường được nghiên cứu cùng với dược lực học, chuyên môn nghiên cứu tác dụng dược lý của thuốc trên cơ thể.

<center><em>Dược động học là gì?</em></center> — Dược động học là gì?

Quá trình thuốc đi vào cơ thể người

Dựa trên tính chất của thuốc và mục tiêu điều trị, bác sĩ có thể chọn lựa các phương pháp đưa thuốc vào cơ thể bệnh nhân. Tuy nhiên, dù sử dụng phương thức nào, thuốc cũng sẽ trải qua 4 quá trình chính để được hấp thụ và bài tiết ra khỏi cơ thể:

Hấp thu

Hấp thu là quá trình thuốc xâm nhập vào hệ tuần hoàn chung của cơ thể. Thuốc có thể vào cơ thể qua nhiều đường, như đường tiêu hóa, tiêm, hô hấp hoặc qua da.

Phân bố

Sau khi được hấp thu, thuốc sẽ vào máu và được vận chuyển đến các vị trí cần tác dụng. Trong máu, thuốc có thể tồn tại dưới hai dạng:

Dạng tự do
Dạng kết hợp với protein huyết tương

Chuyển hóa

Chuyển hóa là quá trình thay đổi cấu trúc của thuốc trong cơ thể nhờ sự tác động của các enzym. Quá trình này thường làm giảm hoặc mất tác dụng của thuốc và làm giảm độc tính của nó.

Thải trừ

Thải trừ thuốc là quá trình làm giảm nồng độ thuốc trong cơ thể. Thuốc thường được thải trừ chủ yếu qua thận, nhưng cũng có thể được đào thải qua các đường khác như tiêu hóa, hô hấp, da, mồ hôi, sữa mẹ hoặc nước mắt.

Yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số Dược động học là gì?

Quá trình tác động của thuốc trong cơ thể chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khác nhau. Tuy nhiên, hai yếu tố chính tác động mạnh mẽ đến chỉ số Dược động học là đặc tính của thuốc và đặc điểm riêng biệt của từng bệnh nhân.

Yếu tố liên quan đến cơ thể bệnh nhân

Khi thuốc vào cơ thể, nó bị tác động bởi nhiều yếu tố liên quan đến chức năng các cơ quan, như chức năng thận, khả năng hấp thụ và bài tiết, giới tính, độ tuổi, cũng như các vấn đề sức khỏe như suy thận, béo phì, v.v. Những yếu tố này đều có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình dược động học. Ngoài ra, còn có nhiều yếu tố khác khó định lượng và phụ thuộc vào đặc điểm riêng của từng bệnh nhân.

Việc theo dõi và điều chỉnh liều lượng thuốc phù hợp với từng bệnh nhân là rất quan trọng trong quá trình điều trị, nhằm đảm bảo hiệu quả điều trị tối ưu.

Yếu tố liên quan đến đặc tính hóa học của thuốc

Các đặc tính hóa học của thuốc có ảnh hưởng lớn đến quá trình hấp thu, phân bố, chuyển hóa và bài tiết trong cơ thể bệnh nhân. Những yếu tố sau có thể tác động đến các đặc tính hóa học của thuốc:

Dạng liều dùng: Viên nén, dung dịch, kem, v.v.
Dạng bào chế: Thuốc giải phóng nhanh, giải phóng chậm, vi nang, v.v.
Công thức thuốc: Thành phần hoạt chất và các tá dược đi kèm.
Phạm vi điều trị: Liều lượng và lịch trình sử dụng thuốc.
Thời gian điều trị: Ngắn hạn hoặc dài hạn.
Tương thích giữa các thành phần trong công thức thuốc.

Thông qua bài viết này, Cao đẳng Y Dược TPHCM – trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đã tổng hợp và giải đáp chi tiết thông tin về dược động học. Hy vọng bài viết mang lại giá trị và giúp các bạn giải đáp thắc mắc. Để cập nhật thêm kiến thức mới về ngành Y Dược, hãy thường xuyên ghé thăm chuyên mục này nhé!